Τη σιωπή της για τα τεκταινόμενα στον ΟΠΕΚΕΠΕ λύνει η άλλοτε Αντιπρόεδρος του Οργανισμού, Δήμητρα Χαλικιά, η οποία σε μακροσκελή ανάρτηση που παρουσίασε ο Πανεπαρχιακός Αγροκτηνοτροφικός Σύνδεσμος Ελασσόνας, σημειώνει ότι το πρόβλημα με τα εικονικά βοσκοτόπια ξεκινάει από το 2007, ενώ ανατρέχει σε όλη τη διαδρομή του φορέα που μέχρι πριν λίγες ώρες πλήρωνε τους αγρότες.
Αναλυτικά:
Με το θάρρος – και, γιατί όχι, την περηφάνια – της Αντιπροέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ με αρμοδιότητα στους Τεχνικούς Ελέγχους και τα Βοσκοτόπια, και με θητεία που δεν συνοδεύτηκε από κανέναν καταλογισμό (σε μια εποχή που ως νέα διοίκηση παραλάβαμε το 2013 πρόστιμο ύψους 600 εκατ. ευρώ), θέλω να τοποθετηθώ, μετά λόγου γνώσεως, για όσα λέγονται και γράφονται σχετικά με τον Οργανισμό:
1. Το πρόβλημα ξεκίνησε το 2007.
2. Εδραιώθηκε και ενισχύθηκε από πρόσωπα που στη συνέχεια ανέλαβαν πολιτικές θέσεις, τις οποίες χρησιμοποίησαν όχι για την επίλυσή του προβλήματος, αλλά για να το κουκουλώσουν και να παρεμποδίσουν κάθε ουσιαστική μεταρρύθμιση. Σημείο-κλειδί: οι μετακινήσεις προσώπων διορισμένης Διοίκησης , μεταξύ Αγρογής, ΟΠΕΚΕΠΕ και Πολιτικής ηγεσίας.
3. Παρά τα πολυάριθμα εμπόδια και πάντα με τη σταθερή υποστήριξη του τότε Προέδρου Γρηγόρης Αποστολάκος, καταφέραμε να δημιουργήσουμε το LPIS (Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων) από το μηδέν, με συνεχή βελτίωση παρά τα προβλήματα.
4. Καταθέταμε συνεχείς εισηγήσεις για την τροποποίηση του ευρωπαϊκού ορισμού βοσκοτόπων, δεδομένων των γεωγραφικών και βιοκλιματικών ιδιαιτεροτήτων της Ελλάδας, έτσι ώστε να εντάξουμε περισσότερες επιλέξιμες γαιες προς ενίσχυση. Η πρότασή μας αγνοήθηκε.
5. Αρνήθηκα την εφαρμογή στις πληρωμές (τοτε) την λεγόμενη “Τεχνική Λύση”. Επιλέξαμε να δοθούν προτεραιότητες πληρωμών στους πραγματικούς κτηνοτρόφους με βοοειδή ελευθέρας βοσκής, που ως τότε αντιμετωπίζονταν άνισα , όπου τους ΄΄εβαζαν” επιλεξιμότητες 30 % και λάμβαναν ψίχουλα , ενώ αντίθετα, οι μεγάλες σταβλισμένες εκτροφές επιδοτούνταν υπέρμετρα με επιλεξιμότητες 100 % και επιδοτήσεις μέχρι και 250.000 ευρώ!
6. Ετσι, παραιτήθηκα έχοντας ολοκληρώσει τον κύκλο πληρωμών του 2014, με καθαρή συνείδηση.
7. Στην συνέχεια , ”αρχισε” ανενόχλητα η εφαρμογή της “Τεχνικής Λύσης” που οδήγησε σε τραγελαφικά φαινόμενα: κατσίκια να εμφανίζονται να βόσκουν σε λίμνες (πχ μέσα στην Βίστωνίδα) ή εκατοντάδες χιλιόμετρα από την καταγωγή τους (πχ από τον Ψηλορείτη στο Αγρίνιο).
8. Το Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS), με την πάροδο του χρόνου, απέκτησε διττό χαρακτήρα: από εργαλείο αναγνώρισης και καταγραφής γεωργικής γης, μετατράπηκε σε μηχανισμό εντοπισμού «ελεύθερης» και μη δηλωμένης στον ΟΣΔΕ γης, διαθέσιμης προς εκμετάλλευση. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι κάποιος μπορεί να δηλώσει βοσκότοπο χωρίς να διαθέτει ζώα, χωρίς να είναι καν αγρότης ή κτηνοτρόφος, και να εισπράξει ενιαία ενίσχυση με υψηλές επιλεξιμότητες.
Υπάρχουν περιπτώσεις δε – και δεν είναι μεμονωμένες – όπου επιτήδειοι δηλώνουν, μέσω των Τοπικών Πυλών, εκτάσεις ιδιοκτητών που δεν είναι γεωργοί και που, από σεβασμό ή αρχές, δεν ζητούν ενισχύσεις, παρά το ότι θα μπορούσαν να τις λάβουν. Χαρακτηριστικό είναι ένα παράδειγμα της Λακωνίας, όπου ιδιοκτήτες ελαιώνων , αν και επιλέξιμοι, αρνούνται συνειδητά την είσπραξη επιδοτήσεων διότι δεν είναι γεωργοί. Αυτή η ευγενής στάση, ωστόσο, μετατρέπεται σε ευκαιρία για αετονύχηδες, οι οποίοι υποβάλλουν αιτήσεις δηλώνοντας τα κτήματα τρίτων ως δικά τους και αποσπούν ενισχύσεις που ποτέ δεν δικαιούνταν.
Η διαδικασία δήλωσης στον ΟΣΔΕ απαιτεί παρουσία σε εγκεκριμένη Πύλη Εισόδου και συνεργασία με γεωπόνο μελετητή. Γι’ αυτό παραμένει αδιανόητο το πώς, σε τοπικές κοινωνίες όπου «όλοι γνωρίζουν όλους», οι εμπλεκόμενοι γεωπόνοι και οι τοπικές υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ δεν εντοπίζουν έγκαιρα τις απάτες, αφήνοντας αιτήσεις να προχωρούν ανενόχλητες, ακόμη κι όταν ο αιτών δεν κατοικεί καν στην περιοχή.
Η κορύφωση αυτής της παρακμής ήρθε το 2022 και 2023, όταν – κατά γενική ομολογία – η τότε αρμόδια Διευθύντρια της Ενιαίας ενίσχυσης προχώρησε σε πληρωμές αποκλειστικά μόνη της, χωρίς συναίνεση ή συμμετοχή του υπόλοιπου προσωπικού της Διεύθυνσης. Για να δείτε ποια ηταν τότε Διευθύντρια για την Ενιαία κοιτάξτε στην σελίδα του ΟΠΕΚΕΠΕ. Οι σχετικές Τοποθετήσεις είναι δημόσια διαθέσιμες.
Ετσι:
- – Πολιτική ευθύνη έχουν όλοι οι Υπουργοί από το 2010 και μετά, που γνώριζαν και δεν ενήργησαν.
- – Κάποιοι Γενικοί Γραμματείς του Υπουργείου που θεωρούσαν τον ΟΠΕΚΕΠΕ προσωπικό φέουδο.
- – Διορισμοί κάποιων άσχετων Προέδρων οι οποίοι έπεσαν θύματα πολιτικής χειραγώγησης.
- – Κάποιοι Πρόεδροι και κάποιοι Αντιπρόεδροι εκμεταλλεύτηκαν το ρόλο τους για ίδιον κομματικό και προσωπικό όφελος.
- – Τεράστια πολιτική ευθύνη φέρουν κάποιοι Υπουργοί , οι οποίοι αδιαφόρησαν για τις σοβαρές καταγγελίες και τα τεκμηριωμένα στοιχεία που τους είχαν διαβιβαστεί. Επέλεξαν να αγνοήσουν τις φωνές των έντιμων υπαλλήλων – πολλοί από τους οποίους ήταν και πολιτικοί τους σύντροφοι – και έκλεισαν τα αυτιά τους, επιτρέποντας την ανεξέλεγκτη διόγκωση των στρεβλώσεων. Η κατάσταση, την οποία μπορούσαν να αποτρέψουν, αφέθηκε να εξελιχθεί ανεμπόδιστα. Και όλα αυτά, ενώ την ίδια στιγμή, διατήρησαν ανέγγιχτο το υφιστάμενο καθεστώς στην κατανομή των «Δικαιωμάτων», ένα σύστημα που είχε οδηγήσει σε απόγνωση και μαζικό αποκλεισμό των νέων αγροτών. Αντί για μεταρρύθμιση, επικράτησε η συντήρηση των πελατειακών ισορροπιών.
- – Ιδιαίτερη ευθύνη φέρουν όσοι, από το 2019 και μετά, απομάκρυναν αξιολογότατα και ακέραια στελέχη του Οργανισμού, για να τοποθετήσουν πρόσωπα επιλογής της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας. Πρόκειται για ανθρώπους που υπηρέτησαν με αυταπάρνηση, χωρίς να διεκδικήσουν προβολή ή ανταμοιβή. Τα ονόματά τους δεν θα ακουστούν ποτέ. Αντίθετα, στη δημόσια σφαίρα προβάλλονται ως «τιμητές» άτομα που υπήρξαν οργανικό μέρος του προβλήματος και, όταν κατάλαβαν πως πλησιάζουν οι έλεγχοι – βλέπε Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – προσπάθησαν να αποποιηθούν τις ευθύνες τους, κατηγορώντας τους πάντες. Τόσο πια η μικρόνοια και η αφέλεια, που δεν φαντάστηκαν πως οι έλεγχοι θα φτάσουν και στα έτη 2022–2023, ακριβώς την περίοδο κατά την οποία είχαν οι ίδιοι αναλάβει τις θέσεις εκείνων που προηγουμένως καταδίκασαν ή παραμέρισαν. Μην ξεγελιέστε λοιπόν , από τις φωνές των «ηρώων» της συγκυρίας που τόσο προβάλλονται από τους μη ορθά ενημερωμένους δημοσιογράφους.
Οι αληθινοί ήρωες και ηρωίδες είναι οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες του ΟΠΕΚΕΠΕ που συνεχίζουν αθόρυβα και με συνέπεια να υπερασπίζονται το δημόσιο συμφέρον.
Επιπλέον, μην παρασύρεστε από το γεγονός ότι βρήκαν τον ”αποδιοπομπαίο τραγο” και τον δείχνουν όλοι με το δάχτυλο Φαίνεται να έχει ληφθεί μια πολιτική απόφαση να στιγματιστεί ένας σοβαρός άνθρωπος, ο οποίος, κατά τη θητεία του ως Πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για να σταματήσει την κατρακύλα. Βλέπετε, τα κόμματα εξουσίας για να συγκαλύψουν τις πολιτικές ευθύνες υπουργών τους , συχνά «στηρίζονται» στις πλάτες των δικών τους στελεχών, ιδιαίτερα όταν αυτά τα πρόσωπα συνδυάζουν εντιμότητα, ευπρέπεια και κομματικότητα, διότι ξέρουν ότι αυτοί δεν θα αντιδράσουν.
Το πρόβλημα του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι βαθιά πολυκομματικό. Δεν ανήκει σε μία μόνο κυβέρνηση, ούτε σε ένα μόνο κόμμα. Υπηρετήθηκε – και σε ορισμένες περιπτώσεις συγκαλύφθηκε – από πολιτικά στελέχη διαφόρων χρωμάτων και περιόδων. Μεμονωμένες, φωτεινές εξαιρέσεις ανθρώπων που αντιστάθηκαν, έδωσαν μάχες και προσπάθησαν με συνέπεια να σταματήσουν την εκτροπή, δεν αναιρούν τη γενικευμένη ευθύνη. Και αυτοί οι λίγοι, ακριβώς επειδή προσπάθησαν, πολεμήθηκαν και αποσιωπήθηκαν.
Ας ξεκινήσουν από:
- – Νομοθετική τροποποίηση ώστε η Ενιαία Ενίσχυση να δίδεται αποκλειστικά σε κατά κύριο επάγγελμα γεωργούς και κτηνοτρόφους.
- – Αποκλεισμός σταβλισμένων εκτροφών βοοειδών από τις επιλέξιμες πληρωμές της Ενιαίας.
- – Αυστηρή επανεξέταση των Πυλών Εισόδου και διατήρηση μόνο εκείνων που δεν εμπλέκονται σε παρατυπίες.
Από εκεί πρέπει να ξεκινήσει η αποκατάσταση. Τα υπόλοιπα θα ακολουθήσουν.
Υ.Γ. Σκέφτηκα, για μια στιγμή, να αναφέρω ονομαστικά τους υπαλλήλους του ΟΠΕΚΕΠΕ με τους οποίους συνεργαστήκαμε με αυταπάρνηση, ακεραιότητα και ανιδιοτέλεια. Εκείνους κι εκείνες που σήκωσαν μαζί μου το βάρος, όταν οι συνθήκες ήταν δύσκολες και οι πιέσεις αφόρητες. Τελικά, αποφάσισα να μην το κάνω. Δεν είναι αυτή η ώρα. Άλλωστε, εκείνοι και εκείνες γνωρίζουν. Ξέρουν πολύ καλά ποιοι είναι, και γνωρίζουν ακόμη καλύτερα ότι τίποτα από όσα καταφέραμε εκείνη την περίοδο δεν θα ήταν δυνατό χωρίς τη δική τους συνέπεια και αξιοπρέπεια.
Δήμητρα Χαλικια
