Αιφνιδιασμένοι δηλώνουν στον «Ε.Α.» πρώην τευτλοπαραγωγοί από το Πλατύ και τον Εβρο, οι οποίοι δεν έχουν καμία ενημέρωση για κάποια επένδυση στον κλάδο
ΤΟΥ ΣΑΚΗ ΤΡΕΧΑ
Αναρτήθηκε η 1η τροποποίηση της απόφασης για την Παρέμβαση Π3-73-2.3 «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων του Στρατηγικού Σχεδίου για την Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ελλάδας (Σ.Σ. ΚΑΠ) 2023-2027».
Η απόφαση αναφέρει την επέκταση των επιλέξιμων δραστηριοτήτων: Ενισχύονται πλέον και επενδύσεις που αφορούν τη μεταποίηση, την εμπορία και τη συσκευασία προϊόντων ζάχαρης, ενώ διευκρινίζεται ότι οι επιδοτούμενες δραστηριότητες καλύπτουν εκσυγχρονισμούς, μετεγκαταστάσεις, συγχωνεύσεις και διαχείριση υποπροϊόντων υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι στην παρ. 5 προστίθεται περ. ιβ ως εξής: «ιβ) Η μεταποίηση /εμπορία /συσκευασία και/ή ανάπτυξη προϊόντων ζάχαρης».
Ολα καλά μέχρις εδώ, αλλά υπάρχει μια σημαντική λεπτομέρεια: η χώρα μας δεν έχει κανένα εργοστάσιο ζάχαρης, ούτε καλλιεργεί τεύτλα (από τα οποία παράγεται η ζάχαρη).
Τον αιφνιδιασμό τους αναφέρουν στον «Ε.Α.» πρώην τευτλοπαραγωγοί από το Πλατύ και τον Εβρο, οι οποίοι τονίζουν ότι δεν έχουν καμιά ενημέρωση για κάποια επένδυση στον κλάδο και από όσα γνωρίζουν τα πρώην εργοστάσια της ΕΒΖ έχουν σοβαρά λειτουργικά προβλήματα. Μάλιστα, το 2022 και το 2023, αν και καλλιεργήθηκαν στη χώρα μας τεύτλα, δεν πήγαν για παραγωγή ζάχαρης αλλά για ζωοτροφή. Εδώ και έξι χρόνια με εισαγωγές ζάχαρης από το εξωτερικό καλύπτει τις ανάγκες η χώρα μας.
Το 2019, όντας η βιομηχανία ζάχαρης σε εκκαθάριση, με παθητικό και χρέη, η κυβέρνηση της ΝΔ. .πήρε μια πρωτοβουλία διά του τότε υπουργού Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδη και έγινε μια συμφωνία εξυγίανσης της βιομηχανίας ζάχαρης και ενοικιάστηκε σε έναν ιδιώτη.
Συζήτηση στη Βουλή
Στη συζήτηση, τον Νοέμβριο του 2024, στη Βουλή για το τέλος της τευτλοκαλλιέργειας στη χώρα μας, η τότε υφυπουργός Ανάπτυξης Αννα Μάνη – Παπαδημητρίου, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία Βασίλη Κόκκαλη, τόνιζε: «Στο πλαίσιο αυτής της συμφωνίας μισθώθηκαν τα εργοστάσια Πλατέος και Σερρών. Οσον αφορά τα υπόλοιπα εργοστάσια, συνέχισαν να είναι στην κυριότητα της Ελληνικής Βιομηχανίας Ζάχαρης χωρίς όμως να λειτουργεί κανένα από αυτά. Κατά την περίοδο 2020 και στο πλαίσιο της συμφωνίας συνήφθησαν συμφωνητικά με 268 παραγωγούς σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας, στην Ορεστιάδα, στην Κομοτηνή, στην Καβάλα, στη Δράμα, στις Σέρρες, στην Κατερίνη, στην Ημαθία, στη Φλώρινα, στη Λάρισα, στα Τρίκαλα, στον Δομοκό, συνολικής έκτασης 10.044 στρεμμάτων. Στο ανωτέρω διάστημα δεν υπήρξε παραγωγή ζάχαρης και συνεπώς δεν έγινε ζαχαρομέτρηση και δεν προσδιορίστηκε ο ζαχαρικός τίτλος. Παρ’ όλα αυτά τα ζαχαρότευτλα που καλλιεργήθηκαν παρελήφθησαν από την εταιρία, η οποία κατάφερε να τα μεταπωλήσει ως ζωοτροφή ή ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου. Το έτος 2021 η καλλιεργούμενη έκταση ήταν περίπου 4.000 στρέμματα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από τον ΟΣΔΕ, χωρίς παραγωγή ζάχαρης από αυτά. Τα έτη 2022 και 2023 η καλλιεργούμενη έκταση περιορίζεται σε μόλις 722 και 328 στρέμματα αντίστοιχα, επίσης χωρίς παραγωγή ζάχαρης».
Ιδιαίτερα δριμύς υπήρξε στην ομιλία του ο κ. Κόκκαλης μιλώντας για «αδιανόητα» πράγματα. Μεταξύ άλλων, είπε τα εξής: «Αντί να ζητήσετε συγγνώμη γι’ αυτό το εγχείρημα που αναλάβατε το 2019, το 2020, αντί να ζητήσετε συγγνώμη, έρχεστε και λέτε ότι φταίμε εμείς. Μειώθηκε η παραγωγή ζάχαρης, είπατε, επειδή μειώθηκαν οι καλλιεργούμενες εκτάσεις. Σωστά; Γιατί συνέβη αυτό, κυρία υπουργέ; Διότι ο επιχειρηματίας δεν λειτουργούσε τα εργοστάσια και έπαιρνε τα τεύτλα για ζωοτροφές και όχι επειδή θέλουν πολύ πότισμα και λόγω της κλιματικής αλλαγής. Για αυτό μειώθηκαν οι εκτάσεις. Τη συμφωνία την επισφραγίσατε ως κυβέρνηση. Εχετε απίστευτο θράσος ως κυβέρνηση, ειλικρινά. Γιατί μειώθηκαν οι εκτάσεις; Γιατί απλούστατα, κυρία υπουργέ, οι παραγωγοί, όταν συμβάλλονται με έναν επιχειρηματία, αν ο επιχειρηματίας δεν λειτουργήσει το εργοστάσιο, θα πάρει κοψοχρονιά το προϊόν. Γι’ αυτό και τα πήγαινε για ζωοτροφές. Λειτούργησαν αυτά τα εργοστάσια τα οποία δεσμεύτηκε επιχειρηματίας; Είναι ερημωμένα, ναι ή όχι; Και πανηγυρίζετε από πάνω; Και κουνάτε το δάχτυλο; Ελεος! Μόνο αυτό».
Προοπτικές για την αγορά ζάχαρης στην Ε.Ε. το 2025-2026
Η αγορά ζάχαρης της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι έτοιμη για ένα απαιτητικό εμπορικό έτος 2025-2026 (Οκτώβριος 2025 έως Σεπτέμβριος 2026), με προβλεπόμενη μείωση της παραγωγής στην Ε.Ε. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκθέσεις της ομάδας εμπειρογνωμόνων για την κοινή οργάνωση γεωργικών αγορών της Ε.Ε., η έκταση που θα σπαρθεί με ζαχαρότευτλα για την περίοδο 2025-2026 εκτιμάται σε 1,351 εκατομμύρια εκτάρια, μείωση 10,6% από τα 1,512 εκατομμύρια εκτάρια το 2024-2025. Η μείωση της καλλιεργούμενης έκτασης αναμένεται να οδηγήσει σε χαμηλότερη παραγωγή ζάχαρης, η οποία προβλέπεται σε 15,214 εκατομμύρια τόνους για το 2025-2026, από 16,563 εκατομμύρια τόνους την προηγούμενη περίοδο. Παρά τη μειωμένη παραγωγή οι αποδόσεις ζαχαρότευτλων αναμένεται να αυξηθούν κατά περίπου 4% πάνω από τον πενταετή μέσο όρο, φτάνοντας τους 76,3 τόνους ανά εκτάριο σε ολόκληρη την Ε.Ε., λόγω των ευνοϊκών συνθηκών στη νότια Ευρώπη και τις χώρες της Βαλτικής. Ωστόσο, τα προβλήματα φυτοπροστασίας, ιδίως στην κεντρική και τη νότια Γερμανία, όπου έως και το 30% των καλλιεργειών ζαχαρότευτλων ενδέχεται να επηρεαστεί από ασθένειες που μεταδίδονται από αφίδες, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τις αποδόσεις στη χώρα. Αυτό σημαίνει μείωση της γερμανικής παραγωγής ζάχαρης. Η κατανάλωση ζάχαρης στην Ε.Ε. προβλέπεται να παραμείνει σχετικά σταθερή στους 13,9 εκατομμύρια τόνους, ελαφρώς μειωμένη από 13,96 εκατομμύρια τόνους το 2024-2025. Τα αρχικά αποθέματα για το 2025-2026 εκτιμώνται σε 1,997 εκατομμύρια τόνους, με τα τελικά αποθέματα ελαφρώς υψηλότερα στους 2,041 εκατομμύρια τόνους, υποδεικνύοντας μια ισορροπημένη προοπτική εφοδιασμού. Οι εισαγωγές για το 2025-2026 προβλέπεται να αυξηθούν σε 2,23 εκατομμύρια τόνους, από 1,48 εκατομμύρια τόνους, με το 70% να αναμένεται να είναι λευκή ζάχαρη. Το 2024-2025 οι εισαγωγές έφτασαν τους 413.000 τόνους κυρίως έγιναν από την Ουκρανία (21%), το Ηνωμένο Βασίλειο (18%), τον Μαυρίκιο (17%) και την Κολομβία (13%). Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές της Ουκρανίας προς την Ε.Ε. ανήλθαν συνολικά σε 90.000 τόνους τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024-2025, αλλά οι νέες Δασμολογικές Ποσοστώσεις (Δ.Π.) ενδέχεται να περιορίσουν την περαιτέρω ανάπτυξη.
Ποτέ δεν εφαρμόστηκε το σχέδιο εξυγίανσης, λένε οι πρώην τευτλοπαραγωγοί
Αύξηση εκτάσεων καλλιέργειας τεύτλων έχουμε στην Ε.Ε. και παραμένουν στα ύψη οι τιμές της ζάχαρης, ενώ στην Ελλάδα υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια αδιαφορία για την εγχώρια παραγωγή ζάχαρης. Πρώην τευτλοπαραγωγοί κάνουν προσπάθεια εδώ και έναν χρόνο για τη διευθέτηση νομικών διαδικασιών σχετικά με την κατάθεση αγωγής κατά των διοικήσεων της ΕΒΖ, από το 2016, με σκοπό την ανάκληση της απόφασης του 2020 σχετικά με το σχέδιο εξυγίανσης της ΕΒΖ που είχε εκπονήσει η Τράπεζα Πειραιώς και δεν έχει εφαρμοστεί. Το σχέδιο εξυγίανσης έγινε προκειμένου να τακτοποιηθούν οι οφειλές της ΕΒΖ στην τράπεζα για να επαναλειτουργήσει η βιομηχανία και να παραχθούν τεύτλα. Η συμφωνία υποβλήθηκε το 2019, η απόφαση εκδόθηκε το 2020. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, το εργοστάσιο έπρεπε να επαναλειτουργήσει. Αντί αυτού, το έχει αποψιλωθεί από τον μηχανολογικό εξοπλισμό του. Το σχέδιο ανέφερε τη συνέχιση της τευτλοκαλλιέργειας και ότι θα έπρεπε πανελλαδικά το 2022 να έχουν σπαρθεί 60.000 στρέμματα, ενώ το 2023 να είχαν σπαρθεί 80.000 στρέμματα. Λόγω της πτώσης της διεθνούς τιμής στο βαμβάκι, αν ξαναγεννηθεί η καλλιέργεια τεύτλων στη χώρα μας, θα είναι μια καλή εναλλακτική λύση, αναφέρουν οι πρώην τευτλοπαραγωγοί. Ακόμη αξίζει να αναφέρουμε ότι τα εργοστάσια στη Σερβία λειτουργούν κανονικά και δίνουν κέρδη 25.000.000-30.000.000 ευρώ ετησίως στην τράπεζα. Αν σκεφτούμε τις τρέχουσες τιμές της ζάχαρης στην Ε.Ε. θα καταλάβουμε το μέγεθος των χρημάτων που χάνει το κράτος αλλά και οι παραγωγοί. Τελικά η κυβέρνηση, αντί να συνεχίσει την καλλιέργεια τεύτλων και την παραγωγή ζάχαρης για να πληρωθούν οι οφειλές της ΕΒΖ, προχώρησε στην εύκολη λύση και πουλήθηκαν εκτάσεις στις Σέρρες και στη Λάρισα και το κτίριο της διοίκησης στη Θεσσαλονίκη.
