Από την εφημερίδα «Έλληνας Αγρότης» που κυκλοφορεί
Ζητούν να μην εφαρμοστεί η απόφαση τη ΕΕ που οδηγεί περισσότερους σε έξοδο από το επάγγελμα
ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΙΜΜΗ
trimmis.chrys@gmail.com
Εδώ και λίγους μήνες ακόμη και οι μικροί επαγγελματίες αλιείς καλούνται να… υπακούσουν στον νόμο που αποτελεί ενσωμάτωση του κανονισμού 12/2009 της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής της ΕΕ, και να προχωρούν σε ζύγιση και καταγραφή των αλιευμάτων τους κάθε μέρα της δραστηριότητάς τους και μάλιστα με συγκεκριμένο τρόπο, που οι ίδιοι θεωρούν ανεφάρμοστο. Μάλιστα, ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι αλιείς της Σκοπέλου, καθώς υποχρεούνται να μεταβαίνουν στο λιμάνι της Γλώσσας, μπαίνοντας σε περισσότερα έξοδα για να ακολουθήσουν την όλη υποχρεωτική διαδικασία!
Όπως αναφέρουν επαγγελματίες αλιείς στον «Έ.Α.», ουσιαστικά κάθε μέρα αλιευτικής δραστηριότητας θα πρέπει να προχωρούν σε κατανομή των αλιευμάτων ανά είδος σε ξεχωριστά κιβώτια, έχοντας αφαιρέσει το νερό ή/και τον πάγο όπου μπορεί να διατηρούνται και στη συνέχεια αυτά να ζυγίζονται σε συγκεκριμένη πιστοποιημένη ζυγαριά, με τα κατά τόπους λιμεναρχεία να καλούνται (τουλάχιστον όπως αρχικά προβλέπεται) να αναλάβουν το καθήκον της καταμέτρησης. Μάλιστα η απόφαση και η σχετική νομοθεσία προβλέπει ότι τα δεδομένα της κάθε ζύγισης θα πρέπει να καταγράφονται σε ειδικό Έντυπο Δήλωσης Ζύγισης, το οποίο θα φυλάσσεται για τρία χρόνια. Για όσους υποβάλλουν μηνιαία Δελτία καταγραφής στο πρόγραμμα ΟΣΠΑ ή χρησιμοποιούν Ημερήσιο Ηλεκτρονικό Ημερολόγιο (ERS), τα στοιχεία μεταφέρονται αντίστοιχα στο δελτίο ή το ημερολόγιο.
«Πώς μπορεί να γίνει αυτό; Αν έχουμε δύο μπακαλιαράκια, 1 κιλό σαρδέλες, σπάρους και δεν ξέρω εγώ τι άλλο, θα καθόμαστε να ξεχωρίζουμε ένα ένα τα ψάρια σε ξεχωριστά κιβώτια και να τα ζυγίζουμε, αμέσως μετά τον κατάπλου; Πόσο απλό είναι για ένα μικρό αλιέα που προσπαθεί να βγάλει το ψωμί του έχοντας 1002 δυσκολίες να χρειάζεται να προχωρά σε τέτοιες χρονοβόρες διαδικασίες γραφειοκρατικής φύσεως» ανέφεραν αλιείς στον «Ε.Α.».
Μάλιστα, στην περιοχή των Σποράδων και συγκεκριμένα στο νησί της Σκοπέλου, οι αλιείς για να κάνουν όλη αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να μεταβαίνουν στο λιμάνι της Γλώσσας, κάτι που σημαίνει περισσότερα έξοδα μετακίνησης και περισσότερο χαμένο χρόνο για μία διαδικασία, στην οποία δεν βρίσκουν λογική!
Συγκεκριμένα η υπ’ αριθ. 65/23344/2024 (ΦΕΚ 789/Β’/2-02-2024) Υπουργική Απόφαση που αφορά τη ζύγιση αλιευτικών προϊόντων προβλέπει τα εξής:
-Η ζύγιση δεν γίνεται εν πλω αλλά μετά τον κατάπλου, κατά την εκφόρτωση των αλιευμάτων, ανεξαρτήτως προορισμού διακίνησης και τρόπου διάθεσης των αλιευμάτων στους καταναλωτές,
-Υπεύθυνος για τη ζύγιση των αλιευτικών προϊόντων ορίζεται ο κυβερνήτης του αλιευτικού σκάφους.
Τα αλιεύματα διαχωρίζονται σε δύο κατηγορίες:
α) Αλιεύματα για τη ζύγιση των οποίων ακολουθείται «Σχέδιο δειγματοληψίας ζύγισης». Εκφορτώνονται σε προκαθορισμένους από την κείμενη νομοθεσία, λιμένες ή σημεία εκφόρτωσης, σε τυποποιημένα, όμοιου μεγέθους ιχθυοκιβώτια και ζυγίζονται υποχρεωτικά ανά είδος,
β) Αλιεύματα που υπάγονται σε «εξαντλητική ζύγιση» του συνόλου των αλιευμάτων. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονταιαλιευτικά προϊόντα που δεν εκφορτώνονται σε τυποποιημένα ιχθυοκιβώτια (π.χ. λόγω μεγέθους), αλιευτικά προϊόντα των οποίων η συνολική ποσότητα ανά είδος δεν υπερβαίνει τα 8 ιχθυοκιβώτια, τα είδη τόνος (BFT), ξιφίας (SWO), μακρύπτερος τόνος (ALB) και χέλι (ELE), και τα Τα αλιευτικά προϊόντα που εκφορτώνονται σε οποιοδήποτε άλλο λιμένα ή σημείοεκφόρτωσης εκτός από τους προκαθορισμένους.
Οι αλιείς δεν βρίσκουν ουσία στην όλη απόφαση που πηγάζει από την Κοινή Αλιευτική Πολιτική αλλά βλέπουν πίσω από αυτή, σε μία ακόμη προσπάθεια εξόντωσης των μικρών αλιέων. Τονίζουν δε ότι η βίαιη επιβολή μέτρων ψηφιοποίησης στην ελληνική αλιεία, και ειδικότερα στην παράκτια, δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες ως προς τις πραγματικές της προθέσεις. «Η απαίτηση για διαρκή ζύγιση των αλιευμάτων και η εγκατάσταση δορυφορικών συστημάτων παρακολούθησης ακόμα και σε μικρά αλιευτικά σκάφη, τα οποία έως τώρα εξαιρούνταν, μοιάζει δυσανάλογη και αχρείαστη. Δεν πρόκειται για μέτρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ασφάλειας – αυτή καλύπτεται ήδη επαρκώς από υπάρχουσες δομές και τεχνολογίες. Αντιθέτως, ενισχύεται η εντύπωση πως επιχειρείται ένας σταδιακός αποκλεισμός των μικρών, τοπικών αλιέων από το επάγγελμα. Οι παράκτιοι ψαράδες, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής αλιευτικής ταυτότητας, καλούνται να επωμιστούν δυσανάλογα κόστη και υποχρεώσεις, χωρίς ουσιαστική στήριξη. Πρόκειται για ένα πλήγμα στην τοπική παραγωγή, στην αυτάρκεια, αλλά και στη διατήρηση των πολιτισμικών και κοινωνικών δεσμών που πλαισιώνουν το επάγγελμα του παράκτιου αλιέα» σχολιάζουν σχετικά.
Η ευρωπαϊκή πραγματικότητα και οι εξαιρέσεις σε μικρούς αλιείς
Το μέτρο της ψηφιακής παρακολούθησης στην αλιεία, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη χρήση δορυφορικών συστημάτων (VMS – VesselMonitoringSystem) και ηλεκτρονικών ημερολογίων καταγραφής αλιευμάτων, αποτελεί πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Κοινής Αλιευτικής Πολιτικής (ΚΑλΠ).
Η εφαρμογή των μέτρων ψηφιακής παρακολούθησης στην αλιεία, όπως το Σύστημα Παρακολούθησης Σκαφών (VMS) και τα Ηλεκτρονικά Ημερολόγια Καταγραφής Αλιευμάτων (ERS), διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδιαίτερα όσον αφορά τα μικρά παράκτια σκάφη.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα σκάφη άνω των 12 μέτρων είναι υποχρεωμένα να διαθέτουν VMS και ERS. Ωστόσο, για τα σκάφη κάτω των 15 μέτρων, υπάρχουν εξαιρέσεις που ισχύουν έως τον Ιανουάριο του 2026, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Από το 2028, όλα τα σκάφη, ανεξαρτήτως μεγέθους, θα πρέπει να διαθέτουν ERS, με τη δυνατότητα χρήσης εφαρμογών κινητών για την καταγραφή των αλιευμάτων.
Σε χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, τα μέτρα έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται πιλοτικά ή μερικώς για μικρού μεγέθους σκάφη, κυρίως σε περιοχές με έντονη αλιευτική δραστηριότητα. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις έχει δοθεί έμφαση στην επιδότηση του κόστους εγκατάστασης των συστημάτων, καθώς και σε εκπαιδευτικά προγράμματα για τους αλιείς. Επιπλέον, σε ορισμένες περιφέρειες της Ιταλίας και της Γαλλίας, έχουν καθιερωθεί ειδικές εξαιρέσεις για τα πολύ μικρά σκάφη, με το επιχείρημα ότι δεν αποτελούν απειλή για την υπεραλίευση.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η Δανία και η Ολλανδία, που έχουν πιο εκβιομηχανισμένη αλιεία, εφάρμοσαν πλήρως τα μέτρα σε μεγαλύτερα σκάφη, ενώ οι μικροί παράκτιοι αλιείς προστατεύτηκαν μέσω διαφοροποιημένων ρυθμίσεων.
Συμπερασματικά, ενώ η ψηφιοποίηση της αλιείας προχωρά σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλες τις χώρες. Οι περισσότερες εθνικές πολιτικές επιδιώκουν μια ισορροπία μεταξύ ελέγχου και βιωσιμότητας της μικρής αλιευτικής παραγωγής. Η άκριτη και οριζόντια επιβολή των ίδιων υποχρεώσεων σε όλους τους αλιείς, ανεξαρτήτως μεγέθους ή δυνατοτήτων, φαίνεται να αποφεύγεται — κάτι που η Ελλάδα οφείλει να λάβει σοβαρά υπόψη. Μάλιστα, οι αλιείς χρησιμοποιούν τα παραδείγματα των άλλων χωρών, δείχνοντας τις εξαιρέσεις στις οποίες υπόκεινται οι μικροί αλιείς, κάτι που στην Ελλάδα δεν είναι και τόσο σαφές.
Επερώτηση και για «χαράτσι» και για μη καταβολή αποζημιώσεων στη Σκόπελο
Ειδικά στη Σκόπελο, οι αλιείς βρίσκουν το ένα εμπόδιο μετά το άλλο μπροστά τους, αφού πέρα από τη ζύγιση στο λιμάνι της Γλώσσας, έχουν να αντιμετωπίσουν κι άλλα θέματα, όπως η δραστηριοποίση στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, όπως και η μη καταβολή αποζημιώσεων, για τις οποίες έχουν λάβει δεσμεύσεις ότι θα καταβληθούν κάποια στιγμή, χωρίς να προσδιορίζεται το πότε.
Μάλιστα, για το θέμα των αλιέων της Σκοπέλου κατατέθηκε και επερώτηση στη Βουλή από τους βουλευτές του ΚΚΕ Βασίλη Μεταξά (Μαγνησίας), Γιώργο Λαμπρούλη (Λάρισας), Διαμάντω Μανωλάκου και Γιώργο Μαρίνο. Στην επερώτησή τους τονίζουν ότι: «Σοβαρό ζήτημα παραμένει ο αποκλεισμός επί της ουσίας των αλιέων από το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, αφού παραμένει σε ισχύ το απαράδεκτο εισιτήριο. Πρόκειται για ένα ακόμη δυσβάσταχτο για αυτούς χαράτσι, που τελικά καμία σχέση δεν έχει με την προστασία του περιβάλλοντος. Το μόνο που κάνει είναι να «χαρατσώνει» τελικά την αλιεία στη συγκεκριμένη περιοχή και να την καθιστά προνόμιο μόνο για εκείνους που μπορούν να πληρώσουν, δηλαδή για τους μεγάλους του κλάδου.Την ίδια στιγμή και παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις ακόμα δεν έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ από την αποζημίωση για τις ζημιές στα αλιευτικά εργαλεία που διεκδίκησαν και κέρδισαν με τους αγώνες τους. Η κυβέρνηση προχωρά σε ταχύτατες διαδικασίες όταν πρόκειται να χαρίσει εκατομμύρια στους μεγαλοεπιχειρηματίες, ενώ όταν πρόκειται για την επιβίωση των βιοπαλαιστών αγροτών, κτηνοτρόφων, αλιέων αποτελούν κανονικότητα οι καθυστερήσεις των αποζημιώσεων.
Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τις απαγορευτικές επί της ουσίας προϋποθέσεις για την απόκτηση νέας άδειας, αποτρέπει τους νέους ανθρώπους να ασχοληθούν με το επάγγελμα, με αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος τα επόμενα χρόνια να εγκαταλειφθεί πλήρως η παράκτια αλιεία».
Οι αλιείς ζητούν…
Άμεση ανάκληση της Υπουργικής Απόφασης 65/23344/2024, που επιβάλλει δυσβάσταχτα μέτρα και ελέγχους κομμένα και ραμμένα στα μέτρα της βιομηχανικής αλιείας της Βόρειας Ευρώπης και εκτός ελληνικής πραγματικότητας.
Κίνδυνος για εκατοντάδες επαγγελματίες
Παράλληλα, σημειώνεται ότι η αυθαίρετη απαγόρευση της αλιείας σε εκτεταμένες θαλάσσιες ζώνες, οδηγεί σε οικονομικό μαρασμό πάνω από 1.000 επαγγελματίες στον Παγασητικό και τις Βόρειες Σποράδες.
Χρηματοδοτικά εργαλεία…
Σύμφωνα με τους κυβερνητικούς φορείς πάντως το Πρόγραμμα «Αλιεία, Υδατοκαλλιέργεια και Θάλασσα» (ΠΑΛΥΘ) 2021-2027 προβλέπει χρηματοδοτικά εργαλεία για την υποστήριξη των αλιέων στην προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα…
