Από την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης που κυκλοφορεί
Η εξάρτηση της διαδικασίας καταβολής επιδοτήσεων από την εταιρία τεχνικό σύμβουλο στην ουσία αποδυνάμωσε τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος, όπως αποδείχτηκε, αδυνατεί να επιτελέσει πλήρως το έργο του χωρίς τη συνδρομή του ιδιώτη αναδόχου.
Η επισήμανση αυτή του Συνηγόρου του Πολίτη στην έκθεσή του για τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τη λειτουργία του, που κοινοποιήθηκε στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης το 2023, δείχνει πως, παρά τις ενστάσεις οι οποίες χρονολογούνται από το 2017, δεν έγινε το παραμικρό για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλά κενά στην καταβολή των ενισχύσεων. Το χειρότερο, όπως αναφέρεται στην έκθεση, είναι ότι δεν έγινε καμία προσπάθεια να διασφαλιστεί ότι η διοίκηση του οργανισμού θα έχει τον πλήρη έλεγχο των συστημάτων πληροφορικής, ώστε ανά πάσα στιγμή να μπορεί να ελέγχει και να διασταυρώνει στοιχεία, και να αποδίδει με κανόνες ισότητας τις ενισχύσεις. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε συνθήκες οι οποίες ευνόησαν πολλές παρανομίες, διευκόλυναν τα λάθη και τις παραλείψεις που έχουν οδηγήσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ στο απόλυτο χάος…
Η συνεργασία του ΟΠΕΚΕΠΕ με ιδιώτες
Για την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν τη διαχείριση των προγραμμάτων της ΚΑΠ χρησιμοποιείται μια σειρά από ψηφιακές, διασυνδεδεμένες βάσεις δεδομένων, γνωστή ως Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου, που εξασφαλίζει τη διαχείριση και τον έλεγχο της εισοδηματικής στήριξης με τυποποιημένο τρόπο σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Το λογισμικό που υποστηρίζει το σύστημα καλείται να ενσωματώσει όλες τις πληροφορίες και παραμέτρους που προβλέπει το -συνεχώς μεταβαλλόμενο- νομοθετικό πλαίσιο για τη χορήγηση σειράς επιδοτήσεων αλλά και να εκτελεί σειρά διασταυρωτικών ελέγχων που εξασφαλίζουν τη νομιμότητα των πληρωμών.
Λόγω των αυξημένων αυτών απαιτήσεων σε μηχανογραφική υποστήριξη, η διοίκηση επέλεξε να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία και εμπειρία ιδιωτικών εταιριών πληροφορικής στις οποίες ανέθεσε τη μελέτη, ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση των πληροφοριακών συστημάτων που υποστηρίζουν, μεταξύ άλλων, την υποβολή των αιτήσεων ενίσχυσης, τη διεξαγωγή των διασταυρωτικών ελέγχων, των πληρωμών, κ.ο.κ.
Η απονομή αρμοδιοτήτων κομβικής και συντονιστικής σημασίας σε ιδιωτικό φορέα, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν λειτούργησε υπέρ της ομαλότητας στη διεξαγωγή της διαδικασίας υποβολής και επεξεργασίας των αιτήσεων. Ας αναφερθεί ως παράδειγμα η μη αποδοχή του ρόλου του φορέα συντονισμού από την πλευρά κάποιων Κέντρων Υποδοχής Δηλώσεων, τα οποία εξυπηρετούσαν μεγάλο αριθμό παραγωγών. Τα κέντρα αυτά αρνήθηκαν να υπογράψουν τη σχετική σύμβαση, με αποτέλεσμα τη διακοπή της πρόσβασής τους στο σύστημα υποβολής ενιαίας αίτησης ενίσχυσης. Το θέμα επιλύθηκε διά της δικαστικής οδού, ύστερα από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατατέθηκε από τους φορείς, η οποία δικαιώθηκε λόγω του κινδύνου απώλειας επιδοτήσεων.
Ενα επιπλέον παράδειγμα αποτελεί η δυσλειτουργία που προκλήθηκε στον οργανισμό τον Ιανουάριο του 2022: ο φορέας συντονισμού και τεχνικής υποστήριξης με την από 4/1/2022 επιστολή του προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ δήλωσε μονομερώς τη λήξη της πιστοποίησής του στις 31/12/2021 και συνεπώς την αναστολή των εργασιών υποβοήθησης υποβολής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης (ΕΑΕ). Ο ΟΠΕΚΕΠΕ, σε ανακοίνωσή του από 7/1/2022, αντέτεινε ότι η συμβατική υποχρέωση του φορέα λήγει με τη λήξη του έτους αιτήσεων 2021 και οι μεταβολές των αιτήσεων ενίσχυσης στο πλαίσιο διόρθωσης προφανών σφαλμάτων υπερβαίνουν χρονικά τη λήξη του ημερολογιακού έτους υποβολής των ΕΑΕ. Συνεπώς, η συμβατική υποχρέωσή του υφίσταται σε κάθε περίπτωση μέχρι την έναρξη υποβολής αιτήσεων του επόμενου έτους. Απαιτήθηκε παρέμβαση του τότε υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο οποίος με έγγραφό του βεβαίωσε στην εταιρία τη συνέχιση της πιστοποίησής της μέχρι και τις 15/2/2022 για την ολοκλήρωση όλων των διοικητικών ενεργειών που αφορούσαν το έτος αιτήσεων υποβολής 2021. Προκύπτει λοιπόν ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ το συγκεκριμένο διάστημα δεν είχε πρόσβαση σε σειρά μηχανογραφικών εφαρμογών, απαραίτητων για τη λειτουργία του καθεστώτος ενιαίας ενίσχυσης, και αδυνατούσε να ασκήσει τις αρμοδιότητές του αυτόνομα, χωρίς την υποστήριξη του ιδιώτη αναδόχου.
Περαιτέρω, οι προσπάθειες του ΟΠΕΚΕΠΕ να αναδείξει τεχνικό σύμβουλο για την υποστήριξη του συστήματος του ΟΣΔΕ για τα έτη ενίσχυσης που περιλαμβάνουν και έπονται του 2021, μέσω διεθνούς διαγωνισμού, υπήρξαν αλλεπάλληλες:
-Το 2020 προκηρύχθηκε διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή αναδόχου για το έργο συντήρησης και υποστήριξης λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων που αναπτύχθηκαν το 2006-2020, και την ανάπτυξη και υποστήριξη νέων για το 2021. Υποψήφιος υπέβαλε προδικαστική προσφυγή, η πρόοδος της διαγωνιστικής διαδικασίας ανεστάλη προσωρινά και συνεχίστηκε ύστερα από απόρριψη της προσφυγής από την Αρχή Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών (ΑΕΠΠ). Ακολούθησε νέα αναστολή της διαδικασίας, ύστερα από σχετικό αίτημα που υπέβαλε η εταιρία στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών και αίτηση ανάκλησης του ΟΠΕΚΕΠΕ στο Διοικητικό Εφετείο για να συνεχιστεί η διαδικασία. Παρά το γεγονός ότι η αίτηση ανάκλησης έγινε αποδεκτή για λόγους δημοσίου συμφέροντος, ο διαγωνισμός ματαιώθηκε με την υπ’ αριθμόν 54136/22.09.2021 απόφαση του προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ για τους λόγους που αναφέρονται στο υπ’ αριθμόν 1/08.03.2021 πρακτικό της Επιτροπής Διενέργειας Διαγωνισμού. Εξάλλου, ο διαγωνισμός αφορούσε μεταξύ άλλων την υποβολή δηλώσεων έτους 2021 και η σχετική περίοδος υποβολής των αιτήσεων είχε πλέον παρέλθει.
-Τον Αύγουστο του 2021, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προκήρυξε νέο διεθνή διαγωνισμό με έργο τη συντήρηση και υποστήριξη λειτουργίας των πληροφοριακών συστημάτων του που είχαν αναπτυχθεί το διάστημα 2006-2021, και την ανάπτυξη και υποστήριξη συστημάτων που αφορούν την Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης 2022. Η διακήρυξη ακυρώθηκε.
Από τον ιδιώτη στην κυβέρνηση και από αναβολή σε αναβολή
Για το έτος ενίσχυσης 2022 αποφασίστηκε η μεταφορά της πλατφόρμας υποβολής των αιτήσεων από το νέφος του «τεχνικού συμβούλου» στο ενιαίο κυβερνητικό νέφος (G-Cloud).
Για το ίδιο έτος ενίσχυσης, ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξέδωσε την υπ’ αρ. πρωτ. 6942/04-02-2022 Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος «για την πιστοποίηση φορέων υποστήριξης και παροχής υπηρεσιών στο πλαίσιο υποβολής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης για το έτος 2022». Η πρόσκληση αναφέρεται σε έργο που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την παροχή λογισμικού υποβολής της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης για το 2022 και την εγκατάστασή του στο ενιαίο κυβερνητικό νέφος. Η πρόσκληση ομοίως ακυρώθηκε με αποφάσεις της ΑΕΠΠ, κατόπιν άσκησης προδικαστικής προσφυγής. Υποβλήθηκε αίτηση αναστολής ακύρωσης, αλλά η απόφαση δεν εκδόθηκε εγκαίρως.
-Στις 30/3/2022, ο ΟΠΕΚΕΠΕ υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, με σκοπό την υλοποίηση του έργου «Ανάπτυξη/διάθεση λογισμικού συλλογής των Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης έτους 2022 και συνοδευτικών συστημάτων και εργασιών, και υποστήριξη της συλλογής των ΕΑΕ έτους 2022». Δεδομένου ότι οι προηγούμενες διαγωνιστικές διαδικασίες δεν τελεσφόρησαν, ακολούθησε σειρά συμβάσεων με απευθείας ανάθεση. Στις 15/7/2022, εταιρία πληροφορικής διαφορετική από αυτήν που είχε αναλάβει στο παρελθόν τον ρόλο του τεχνικού συμβούλου υπέγραψε σύμβαση με την Κοινωνία της Πληροφορίας για το έργο «Ανάπτυξη και Λειτουργία Εφαρμογής Υποστήριξης της Ενιαίας Αίτησης έτους 2022 του ΟΠΕΚΕΠΕ». Το αντικείμενο της συμβάσης είναι μεταξύ άλλων η διάθεση του λογισμικού ΕΑΕ έτους 2022 με τις αλλαγές που απαιτούνται σε σχέση με την αίτηση του προηγούμενου έτους, με επανυπολογισμό των δικαιωμάτων βασικής ενίσχυσης, ανάπτυξη μεταβιβάσεων δικαιωμάτων έτους 2022, ενσωμάτωση αλλαγών όπως καθορίζονται από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, λογισμικό/εργασίες αποσφαλμάτωσης και ανανεωμένο χαρτογραφικό υπόβαθρο με την ενσωμάτωση νέων ορθοφωτοχαρτών.
-Το ίδιο έτος, στις 16/12/2022, ο ΟΠΕΚΕΠΕ σύναψε σύμβαση με την ίδια εταιρία για την παροχή του λογισμικού (πηγαίου κώδικα) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης 2022 με απευθείας ανάθεση, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της ΕΑΑΔΗΣΥ. Στο σχετικό αίτημά του προς την Ανεξάρτητη Αρχή, ο ΟΠΕΚΕΠΕ επικαλέστηκε κατεπείγουσα ανάγκη οφειλόμενη «σε γεγονότα απρόβλεπτα για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τα οποία δεν απορρέουν από δική του ευθύνη και για τα οποία δεν είναι δυνατή η τήρηση των προθεσμιών που προβλέπονται για τις ανοιχτές, κλειστές ή ανταγωνιστικές διαδικασίες με διαπραγμάτευση».
-Για το έτος ενίσχυσης 2023, ο ΟΠΕΚΕΠΕ ανακοίνωσε τη δυνατότητα διαλειτουργικότητας μεταξύ της ΕΑΕ και τρίτων εφαρμογών (που πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές) μέσω διεπαφής (API), οι οποίες μπορούν να αναπτυχθούν για την καλύτερη υποστήριξη των δικαιούχων. Με αυτόν τον τρόπο δόθηκε η δυνατότητα στα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων να επιλέξουν τις εταιρίες πληροφορικής με τις οποίες θα συνεργαστούν και, κατ’ επέκταση, τις μηχανογραφικές εφαρμογές που αυτές παρέχουν για την υποστήριξη του έργου τους.
Σε ό,τι αφορά τη νέα ΚΑΠ, ο ΟΠΕΚΕΠΕ προκήρυξε νέο διεθνή διαγωνισμό, ο οποίος ακυρώθηκε ύστερα από απόφαση της ΕΑΔΗΣΥ, κατόπιν προσφυγής υποψηφίου. Προκηρύχθηκε νέος διαγωνισμός, ο οποίος ανέδειξε ανάδοχο σύμπραξη εταιριών πληροφορικής.
Επιπλέον, προκηρύχθηκε η με αρ. πρωτ. 35067/07/06/2023 Διακήρυξη Διεθνούς Ηλεκτρονικού Διαγωνισμού με ανοιχτή διαδικασία μέσω ΕΣΗΔΗΣ, με τίτλο «Συντήρηση των Πληροφοριακών Συστημάτων που υποστηρίζουν τη διαχείριση του ΕΓΤΕ και του ΕΓΤΑΑ για τις ανάγκες μετάβασης στο Σ.Σ. της νέας ΚΑΠ». Το έργο θα υποστηρίξει μεταξύ άλλων τις πληρωμές εκκρεμοτήτων παρελθόντων και ανατέθηκε σε εταιρία πληροφορικής, αφού προηγήθηκε προσφυγή υποψηφίου, διακοπή της διαδικασίας, απόσυρση της προσφυγής και επαναπροκήρυξη του διαγωνισμού.
Καταγγελίες από τους συνεταιρισμούς και συμπεράσματα
Υστερα από καταγγελίες πολιτών, κλιμάκιο του Συνηγόρου του Πολίτη είχε συναντήσεις με συνεταιρισμούς. Το βασικό συμπέρασμα που προέκυψε είναι ότι οι δυσλειτουργίες και ελλείψεις στη φόρμα υποβολής αιτήσεων, αλλά και στις γενικότερες διαδικασίες υπήρξαν εντονότατες και πρωτοφανείς. Οι εκπρόσωποι των ενώσεων περιέγραψαν στην Αρχή κατάσταση αποδιοργάνωσης του συστήματος και αναφέρθηκαν σε παντελή έλλειψη υποστήριξης τόσο σε επίπεδο μηχανογραφικών εφαρμογών όσο και διοικητικών διαδικασιών.
-Η διαδικασία αποσφαλμάτωσης για τα έτη 2022 και 2023 χαρακτηρίστηκε από εκπροσώπους των ενώσεων «υποτυπώδης» ή «ανύπαρκτη», καθώς έλαβαν χώρα ελάχιστοι έλεγχοι σε σχέση με τα προηγούμενα έτη.
-Μετά τη λήξη της προθεσμίας εκπρόθεσμης υποβολής Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης, οι γεωργοί που επιθυμούν να μεταβάλουν στοιχεία των αιτήσεών τους, προκειμένου να διορθώσουν προφανή σφάλματα, υποβάλλουν απευθείας στην Ενιαία Αίτηση Ενίσχυσης τις αλλαγές συγκεκριμένων πεδίων της οριστικής ΕΑΕ είτε μέσω του Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση είτε online. Για το έτος ενίσχυσης 2021 δεν λειτουργούσε η σχετική μηχανογραφική υποδομή. Εκπρόσωπος ένωσης ανέφερε χαρακτηριστικά ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον πληροφόρησε ότι προέβη σε δοκιμές της σχετικής εφαρμογής, την άνοιξη του 2022.
-Δεν παρασχέθηκε καμιά τεχνική υποστήριξη από τον νέο τεχνικό σύμβουλο. Οι φορείς απηύθυναν σειρά ερωτημάτων προκειμένου να ξεπεράσουν κωλύματα που παρουσίαζε η μηχανογραφική εφαρμογή στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εταιρίας, τα οποία παρέμειναν αναπάντητα. Οι εκπρόσωποι αναφέρθηκαν σε πολύ καλή συνεργασία με τον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο.
-Οι «παράπλευρες» μηχανογραφικές εφαρμογές «σύγκλισης δικαιωμάτων» «μεταβιβάσεων» κ.ά., που συνδέονται με την εφαρμογή της βασικής ενίσχυσης, δεν αναπτύχθηκαν κατά το έτος ενίσχυσης 2021. Λόγω αυτής της παράλειψης, κατά την υποβολή των δηλώσεων του έτους 2022 στην εφαρμογή απεικονίζονταν στη φόρμα τα δικαιώματα του 2021, χωρίς να περιληφθούν δικαιώματα από το Εθνικό Απόθεμα του 2021, τα δικαιώματα που μεταφέρθηκαν μέσω της διαδικασίας μεταβίβασης 2021 και 2022 και οι μεταβολές που έγιναν στο πλαίσιο της γραμμικής σύγκλισης 2021.
-Τον Ιούνιο του 2023, αποδέκτες δικαιωμάτων από μεταβίβαση έτους 2022 εξακολουθούσαν να αναμένουν την καταβολή των ενισχύσεων. Αναφέρθηκε περίπτωση όπου χορηγήθηκαν δικαιώματα από το Εθνικό Απόθεμα σε παραγωγό που είχε υποβάλει αίτηση για μεταβίβαση δικαιωμάτων χωρίς να υπάρχει οποιαδήποτε αιτιολόγηση.
-Παρουσιάστηκαν προβλήματα στην οριστικοποίηση των αιτήσεων για το έτος ενίσχυσης 2022, καθώς σε κάποιες δηλώσεις το σύστημα εμφάνιζε -αναιτιολόγητα- κωδικούς σφάλματος. Ενδεικτικά, αναλύθηκε περίπτωση όπου έπρεπε να λάβει χώρα μετατόπιση αγροτεμαχίου στον ψηφιακό χάρτη προκειμένου να οριστικοποιηθεί αίτηση, με την πρόθεση τα ορθά στοιχεία να καταχωριστούν στη συνέχεια μέσω διοικητικής πράξης.
-Οι ενώσεις στην πλειονότητά τους είχαν ήδη λάβει την απόφαση ή εξέταζαν το ενδεχόμενο να συνεργαστούν -αντί αμοιβής- με τον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο, ώστε να κάνουν χρήση της φόρμας υποβολής αιτήσεων που αυτός έχει σχεδιάσει. Λαμβάνουν δε υπόψη τους ως σημαντική παράμετρο στη διαδικασία επιλογής συμβούλου την άρτια τεχνική υποστήριξη που αυτός τους παρείχε επί σειράν ετών.
-Οι εκπρόσωποι των ενώσεων ανέφεραν στην Αρχή ότι το προσωπικό του ΟΠΕΚΕΠΕ καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του και να υποστηρίξει τη διαδικασία υποβολής δηλώσεων. Ωστόσο, αναφέρθηκαν σε υποστελέχωση του οργανισμού, καθώς περιορισμένος αριθμός υπαλλήλων καλείται να απαντήσει σε πληθώρα ερωτημάτων. Κατήγγειλαν, επίσης, ότι η πρόσβαση των ίδιων των στελεχών στην πληροφόρηση είναι περιορισμένη, διότι το μηχανογραφικό σύστημα δεν περιλαμβάνει πλήρη στοιχεία για τις υποθέσεις των παραγωγών για το έτος ενίσχυσης 2022.
-Υπάλληλος ένωσης κατήγγειλε ότι μόνο κέντρα που έχουν υπογράψει σύμβαση με συγκεκριμένη εταιρία πληροφορικής έχουν πρόσβαση στο αρχείο πληρωμών, όπου εμφανίζονται εξατομικευμένες πληροφορίες σε σχέση με τις περικοπές των ενισχύσεων.
Οι αρμοδιότητες των ιδιωτών
Οι αρμοδιότητες που αναθέτει επί σειράν ετών ο ΟΠΕΚΕΠΕ σε ιδιώτες αναδόχους δεν περιορίζονται στην παροχή λογισμικού υποβολής ενιαίας αίτησης ενίσχυσης και την υποστήριξη σε τεχνολογικά θέματα. Περιλαμβάνουν καθήκοντα διοικητικής φύσης ως αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας καταβολής επιδοτήσεων σε ανταπόκριση σχετικών αιτημάτων των παραγωγών. Σε αυτά τα καθήκοντα περιλαμβάνονται η διεξαγωγή διασταυρωτικών ελέγχων, η διόρθωση σφαλμάτων μέσω διοικητικών πράξεων, αλλά και η πληροφόρηση αναφορικά με διοικητικές διαδικασίες.
Η ανάθεση αυτή φαίνεται ότι έχει ως αποτέλεσμα την εξάρτηση της διαδικασίας καταβολής επιδοτήσεων από την εταιρία τεχνικό σύμβουλο και, κατά συνέπεια, την αποδυνάμωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος αδυνατεί να επιτελέσει πλήρως το έργο του, χωρίς τη συνδρομή του ιδιώτη αναδόχου. Ο οργανισμός σε αρκετές περιπτώσεις λειτούργησε υπό καθεστώς ασφυκτικής πίεσης χρόνου στην προσπάθειά του να επιλύσει το ζήτημα της μηχανογραφικής υποστήριξης, ώστε να μη διαταραχθεί η έγκαιρη πληρωμή των παραγωγών. Καθυστερήσεις στην υπογραφή των συμβάσεων θέτουν εν αμφιβόλω την ποιότητα των διοικητικών διασταυρωτικών ελέγχων και τη νομιμότητα των πληρωμών που ακολουθούν αυτούς. Για παράδειγμα, η σύμβαση, με έργο που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων υποστηρικτικές εργασίες για την υποβολή Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης έτους 2022, υπεγράφη στις 15/7/2022, μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων του ίδιου έτους, που είχε οριστεί η 14η/7/2022. Επίσης, η σύμβαση για την παροχή του λογισμικού (πηγαίου κώδικα) της Ενιαίας Αίτησης Ενίσχυσης 2022 υπογράφηκε μετά την καταβολή της προκαταβολής της ενίσχυσης του 2022 και δύο εβδομάδες πριν από την πληρωμή της εξόφλησης της βασικής ενίσχυσης του 2022. Τέλος, διακηρύξεις που αφορούν διαγωνισμούς που υποστηρίζουν τη νέα ΚΑΠ προκηρύχθηκαν μετά την 1η/1/2023.
Οι αλλεπάλληλες εμπλοκές που προέκυψαν στις διαδικασίες ανάδειξης τεχνικού συμβούλου δημιουργούν, σε κάθε περίπτωση, κλίμα αβεβαιότητας ως προς τις επικείμενες ετήσιες πληρωμές. Επιπρόσθετα, βαίνουν εις βάρος του κυρίως έργου και των καθηκόντων του ΟΠΕΚΕΠΕ. Πέραν τακτικών πληρωμών σειράς επιδοτήσεων σε ετήσια βάση, ο οργανισμός οφείλει να εξετάζει, να διορθώνει μέσω διοικητικών πράξεων και να υποβάλει σε διασταυρωτικούς ελέγχους αιτήσεις ενίσχυσης προηγούμενων ετών. Η διαδικασία αυτή απαιτεί ενεργά και σε πλήρη λειτουργία μηχανογραφικά συστήματα. Από την εμπειρία του Συνηγόρου του Πολίτη, οι καθυστερήσεις στη διενέργεια διασταυρωτικών ελέγχων Ενιαίων Αιτήσεων Ενίσχυσης παρελθόντων ετών είναι υπέρμετρες, έχουν αντίκτυπο στη συμμετοχή των ενδιαφερόμενων παραγωγών σε δράσεις προγραμμάτων αγροτικής ανάπτυξης και έχουν αποτελέσει αντικείμενο πληθώρας αναφορών. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ στην ετήσια έκθεσή του, ήδη από το 2019, ανέφερε ότι «η καταβολή ενισχύσεων αμέσως μετά την αποδοχή ενστάσεων δεν είναι εφικτή. Για την οριστική επίλυση αυτού του ζητήματος μελετάται η δυνατότητα ανάπτυξης μηχανογραφικού υποσυστήματος καταβολής πληρωμών σε μεμονωμένους δικαιούχους».
Τα παραπάνω ζητήματα φαίνεται ότι έγιναν αντιληπτά από την πολιτική ηγεσία, η οποία δρομολόγησε την ενσωμάτωση των λειτουργιών του ΟΣΔΕ στο κυβερνητικό νέφος. Προέκυψε, όμως, σειρά προβλημάτων τεχνικής φύσης, προφανώς διότι η μετάβαση έγινε εσπευσμένα, χωρίς να προηγηθεί η κατάλληλη μελέτη και προετοιμασία. Παράλληλα, δεν παρασχέθηκε στα Κέντρα Υποδοχής Δηλώσεων η κατάλληλη υποστήριξη σε θέματα μηχανογράφησης, αλλά και συνδρομή σε ζητήματα διοικητικής φύσης. Δεν είναι τυχαίο ότι οι εκπρόσωποι των ενώσεων δηλώσαν την πρόθεσή τους να στραφούν στον προηγούμενο τεχνικό σύμβουλο, καταβάλλοντας το σχετικό τίμημα, λόγω της λειτουργικότητας της φόρμας που παρείχε αλλά και της άμεσης ανταπόκρισής του σε ερωτήματά τους.
Παρά την προσπάθεια για ενίσχυση του θεσμικού ρόλου του ΟΠΕΚΕΠΕ με την ενσωμάτωση της ενιαίας αίτησης ενίσχυσης στο κυβερνητικό νέφος, ο κομβικός ρόλος των ιδιωτικών εταιριών στη διαδικασία καταβολής ενισχύσεων φαίνεται ότι συνεχίζεται, καθώς η ανάπτυξη και προσαρμογή των απαιτούμενων πληροφοριακών συστημάτων και διασυνδέσεων που θα υποστηρίξουν την ΚΑΠ 2023-2027 ανατέθηκε σε σύμπραξη εταιριών πληροφορικής.
Σε κάθε περίπτωση, η ανάθεση του έργου ανάπτυξης λογισμικού για την υποστήριξη διοικητικών διαδικασιών σε ιδιωτικές εταιρίες πληροφορικής είναι συνήθης και σε πολλές περιπτώσεις θεμιτή πρακτική Ωστόσο, στο πλαίσιο της συνεργασίας αυτής θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι η διοίκηση διατηρεί τον πλήρη έλεγχο των συστημάτων λογισμικού που υποστηρίζουν τις διαδικασίες αυτές. Εν προκειμένω, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα πρέπει να είναι ανά πάσα στιγμή σε θέση να επιτελεί το έργο του, όπως η διεξαγωγή των διοικητικών διασταυρωτικών ελέγχων, η παροχή εξειδικευμένης πληροφόρησης και η πληρωμή των επιδοτήσεων, αυτόνομα, χωρίς τη συνδρομή τρίτου. Επίσης, η προκήρυξη των σχετικών διαγωνισμών θα πρέπει να λαμβάνει χώρα έγκαιρα, σε χρόνο που να μην επιτρέπει συνήθεις και αναμενόμενες εμπλοκές που σημειώνονται κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων, ανατρέποντας τον προγραμματισμό του έργου.
