Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας «Έλληνας Αγρότης», που κυκλοφορεί εκτάκτως σήμερα Τετάρτη 30 Απριλίου
Τα πάνω κάτω φέρνει το νέο Π.Δ για την οριοθέτηση των οικισμών της χώρας. Χιλιάδες ιδιοκτησίες απαξιώνονται, νυν οικισμοί αναθεωρούνται σε βάρος των πολιτών ενώ καθίσταται αδύνατη η ανοικοδόμηση και χωριά κάτω των 2000 κατοίκων. Η νέα αναοριοθέτηση θέτει εκτός σχεδίου ακόμη και σπίτια που ήδη υπάρχουν, ενώ όλα κινούνται μεταξύ των ορίων του 1923 και 1983.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα μείνουν αναξιοποίητες χιλιάδες περιουσίες σε όλη τη χώρα, ενώ επί της ουσίας απαγορεύεται η δόμηση σε οικόπεδο 4 στρεμμάτων αν αυτό δεν εφάπτεται δρόμου εθνικού, επαρχιακού και δημοτικού. Για να ισχύει το μέτρο σε οικόπεδα κοντά σε αγροτικό δρόμο, αυτός (ο δρόμος) για να είναι αναγνωρισμένος θα πρέπει να οδηγεί σε εκκλησία ή παραλία!
Το νέο Π.Δ προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό τις έντονες αντιδράσεις καθώς αλλάζει όλος ο χάρτης της χώρας καθώς όλοι αναγνωρίζουν ότι υπάρχει απώλεια δικαιώματος δόμησης χιλιάδων ακινήτων.
Το Προεδρικό Διάταγμα στην πράξη, συρρικνώνει τα όρια των οικισμών, βγάζοντας εκτός σχεδίου περιοχές που έως σήμερα θεωρούνταν εντός οικισμών και οικοδομούσαν βάσει των διατάξεων της εντός σχεδίου δόμησης. Ακίνητα δηλαδή που επί δεκαετίες θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα εντός ορίων οικισμού θα βρεθούν εκτός των νέων ορίων, γεγονός που μειώνει δραματικά την αξία τους. Αντίθετα, δεν επηρεάζονται από το Π.Δ. όσοι έχουν χτίσει νόμιμα σε τέτοιες περιοχές και δεν θα έχουν καμία συνέπεια.
Συγκεκριμένα, προβλέπονται τρεις ζώνες:
• Α’ Ζώνη: το εσώτερο-συνεκτικό τμήμα του οικισμού, που είχε δημιουργηθεί προ του 1923 (ιστορικός πυρήνας).
• Β’ Ζώνη: το συνεκτικό τμήμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ των ετών 1923 και 1983.
• Β’1 Ζώνη: το διάσπαρτο τμήμα του οικισμού που έχει δημιουργηθεί μεταξύ του 1923 και του 1983. Οι διατάξεις του Π.Δ. δεν κάνουν καμία πρόβλεψη για τους οικισμούς μετά το 1983, όπου εντοπίζεται το μεγαλύτερο πρόβλημα. Προβλέπονται 15 κατηγορίες εξαιρέσεων που αφορούν προστατευόμενες περιοχές γεωργικής γης, υψηλής παραγωγικότητας και εκτάσεις γεωλογικά ακατάλληλες για δόμηση.
Το υπουργείο εξετάζει την οργάνωση των περιοικιστικών ζωνών σε Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων, στις οποίες θα θεσμοθετήσει αρτιότητες μικρότερες από αυτές που ισχύουν στις εκτός σχεδίου περιοχές (4 στρέμματα), προκειμένου μια έκταση να καταστεί οικοδομήσιμη. Σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ Ευθύμιο Μπακογιάννη, η αρτιότητα εξετάζεται να κυμαίνεται μεταξύ 2 και 4 στρεμμάτων, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι τα οικόπεδα κάτω των 2 στρεμμάτων θα χάσουν οριστικά την οικοδομησιμότητά τους.
Το πρόβλημα σύμφωνα με πολεοδομικά γραφεία οφείλεται στο γεγονός ότι οι νομάρχες, κυρίως μετά το 1983 επέκτειναν τους οικισμούς αλλά χωρίς να ακολουθήσει η νομιμοποίησή τους με τη μελέτη με την οποία θα αποδεικνύονταν η αναγκαιότητα της απόφασης.
Η δημοσίευση του Προεδρικού Διατάγματος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως προκάλεσε αναταραχή σε ολόκληρη τη χώρα, με δημάρχους και μέλη της Επιτροπής Περιβάλλοντος της ΚΕΔΕ να προειδοποιούν για σοβαρές κοινωνικές και αναπτυξιακές συνέπειες εάν προχωρήσει η εφαρμογή του όπως είναι. «Οικόπεδα θα μετατραπούν σε γήπεδα, τα οποία θα εμπίπτουν στην εκτός σχεδίου δόμηση, δηλαδή μεγαλύτερες αρτιότητες και δυσμενέστεροι όροι δόμησης. Δηλαδή, ενέχει ο κίνδυνος ιδιοκτησίες εντός σχεδίου από τη δεκαετία του 1980, με ή χωρίς κτίσμα, μετά την έγκριση των ΤΠΣ-ΕΠΣ να τεθούν εκτός ως μη άρτιες και οικοδομήσιμες» αναφέρει στην απόφασή του το διοικητικό συμβούλιο της ΚΕΔΕ, επισημαίνοντας ότι με το Π.Δ. ενισχύονται οι λόγοι που οδηγείται σε εγκατάλειψη και μαρασμό η ελληνική περιφέρεια. Η ΚΕΔΕ ζητά το άμεσο πάγωμα της διαδικασίας για την προώθηση του συγκεκριμένου σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος.
Το ζήτημα αναδεικνύει και ο βουλευτής Ηρακλείου της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Κεφαλογιάννης με επίκαιρη ερώτηση προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, σημειώνοντας ότι έχει δημιουργηθεί αβεβαιότητα και προβληματισμός σε χιλιάδες ιδιοκτήτες οικοπέδων, αλλά και έντονη ανησυχία μήπως οδηγηθούμε μοιραία στην ιδιωτική πολεοδόμηση, με αναδυόμενες ευκαιρίες για μεγαλοεπενδυτές που μπορούν να δημιουργήσουν νέους οικισμούς. «Μια τέτοια εξέλιξη είναι απευκταία και θα έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο στους μικροϊδιοκτήτες, που ξαφνικά ανακαλύπτουν ότι τα ακίνητά τους από οικόπεδα έγιναν αγροτεμάχια και απαξιώνονται, αλλά και για τους οικείους δήμους, που κινδυνεύουν να απολέσουν τον έλεγχο της πολεοδόμησης.
Χαμένοι χιλιάδες μόνιμοι κάτοικοι
Τα προβλήματά τώρα που θα κληθούν να τα αντιμετωπίσουν οι περιοχές των οποίων ο πληθυσμός έχει συρρικνωθεί βάση των τελευταίων απογραφών. Όμως αυτό δεν θα πρέπει να αποτελεί κριτήριο καθώς σε πολλά κεφαλοχώρια στα οποία σήμερα ζουν πάνω από 2.000 άτομα κατά τις απογραφές πολλοί μόνιμοι κάτοικοι επιστρέφουν στα χωριά τους. Υπάρχουν και εξωφρενικές καταστάσεις όμως με πολλά νησάκια , όπως τα τριζόνια του Κορινθιακού όπου οι κάτοικοι είναι ελάχιστοι. Το υπουργείο μελετά μεν την περίπτωση του καθορισμού ζώνης Β’ Κατοικίας αλλά ακόμη μένουν να γίνουν πολλά.
Όπως και να έχει το όλο πρόβλημα αφορά 10.000 οικισμούς της χώρας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέγεθος των αλλαγών που έρχονται.
Το νέο Προεδρικό Διάταγμα αφορά στον καθορισμό κριτηρίων, διαδικασιών και όρων οριοθέτησης των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, καθώς και των χρήσεων γης και γενικών όρων δόμησης για τους οποίους προβλέπεται:
-Επανέγκριση, δηλαδή εκ νέου έγκριση του ορίου του οικισμού, όπως είχε καθοριστεί με βάση προγενέστερη διοικητική πράξη, χωρίς ουσιώδη μεταβολή, διότι είτε εκδόθηκε από αναρμόδιο όργανο είτε έχει ακυρωθεί για τυπικούς λόγους.
-Αναοριοθέτηση, δηλαδή εκ νέου ο καθορισμός του ορίου του οικισμού στις περιπτώσεις που είναι αναγκαίο, προκειμένου να αποκατασταθούν ουσιώδη ελαττώματα (π.χ. συμπερίληψη δασικών εκτάσεων, αρχαιολογικών χώρων, περιοχών προστασίας της φύσης των Ν. 1650/1986 και Ν. 3937/2011, κ.ά.)
Στο μεσοδιάστημα όμως, πολίτες που είχαν περιουσίες σε τέτοιες περιοχές έχτισαν νόμιμα οικίες εκδίδοντας οικοδομικές άδειες, πληρώνοντας φόρους και κάνοντας αγοραπωλησίες. Και πολλοί έχουν ιδιόκτητα οικόπεδα στα οποία όμως δεν έχουν χτίσει κάτι.
Τώρα, αρκετοί από αυτούς θα έχουν την ατυχία να μην μπορούν να χτίσουν καθόλου. Ειδικά για όσους αγόρασαν τέτοια οικόπεδα με τη λογική της οικοδόμησης, η οικονομική ζημιά θα είναι ξεκάθαρη.
Το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται από το 1983 και έπειτα όπου έχουμε τις αποφάσεις νομαρχών. Υπάρχουν κτίρια και οικόπεδα τα οποία τώρα με την απόφαση του ΣτΕ το οποίο τα χαρακτηρίζει παράνομα, είναι εκτός ορίων, σε μια γκρίζα ζώνη.
Την αναστολή του διατάγματος ζητά το ΠΑΣΟΚ
Την αναστολή δημοσίευσης του Προεδρικού Διατάγματος, με το οποίο οδηγείται σε απαξίωση η περιουσία χιλιάδων ιδιοκτητών ζητά με ερώτησή του προς τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο βουλευτής Ηλείας του ΠΑΣΟΚ ΚΙΝΑΛ Μιχάλης Κατρίνης υπογραμμίζοντας ότι:
Το νέο ΠΔ εφαρμόζοντας αυστηρά ιστορικά κριτήρια και περιορίζοντας τα όρια των οικισμών σε αυτά που είχαν διαμορφωθεί έως το 1983, φαίνεται να αγνοεί πλήρως την πραγματική εξέλιξη και τις σύγχρονες ανάγκες των περιοχών. Αυτό οδηγεί σε μια οριζόντια και δραστική συρρίκνωση των ορίων των οικισμών, με αποτέλεσμα τη σοβαρή απαξίωση της μικρομεσαίας ιδιοκτησίας και την υποβάθμιση της τοπικής ανάπτυξης».
«Tα όρια όχι μόνο δεν διατηρούνται αλλά περιορίζονται δραστικά και το 80% περίπου από την σημερινή γη, εντός ορίων, που περιλαμβάνει οικόπεδα, τίθεται αυτομάτως εκτός ορίων, χάνοντας και τα αντίστοιχα δικαιώματα δόμησης» τονίζει σε άρθρο του ο Δήμαρχος Μινώα Πεδιάδα Βασίλης Κεγκέρογλου επισημαίνοντας ότι:
«Το ΠΔ για την οριοθέτηση των οικισμών προηγείται των ΠΔ των ΤΠΣ και ΕΠΣ, με κανόνες… Προκρούστειας κλίνης που μηδενίζουν τη δυνατότητα να καθορίσουν (τα ΤΠΣ και ΕΠΣ), τα όρια των οικισμών σύμφωνα με την προοπτική του κάθε τόπου». Τα κριτήρια που τίθενται σύμφωνα με το σχέδιο ΠΔ που έχουμε στα χέρια μας, τα σημερινά όρια των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, περιλαμβανομένων και των προϋφιστάμενων του 1923, μειώνονται δραστικά και οριζόντια και περιλαμβάνουν ότι έχει οικοδομηθεί μέχρι το 1983 και κάποιες γειτονιές που έχουν οικοδομηθεί έως σήμερα, αν η απόσταση ανάμεσα στα σπίτια δεν είναι μεγάλη.
Όλα αυτά αφορούν το παρελθόν και λιγότερο το παρόν, χωρίς να λαμβάνεται υπόψιν το αύριο και το μέλλον αλλά και η αναπτυξιακή προοπτική κάθε οικισμού. (π.χ. στο Δήμο Μινώα Πεδιάδα με την εγκατάσταση ενός νέου Διεθνούς Αεροδρομίου για το οποίο όλες οι κρατικές μελέτες δείχνουν ότι θα διπλασιαστεί και θα τριπλασιαστεί ο πληθυσμός).
