Από την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης που κυκλοφορεί
Η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάρκων από μεγάλες εταιρίες τούς υποχρεώνει να κατεβάζουν διακόπτες
Του Χρυσόστομου Τρίμμη
Με λόγια αιχμηρά, αλλά γεμάτα απόγνωση και οργή, οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών μικρών φωτοβολταϊκών πάρκων στη Θεσσαλία, και όχι μόνο, περιγράφουν την κατάσταση με την οποία έχουν έρθει αντιμέτωποι, αφού πολλές φορές διαθέτουν την ενέργεια που παράγουν οι ίδιοι με μηδενική τιμή, ενώ ο ΑΔΜΗΕ πλέον τους αναγκάζει να κατεβάζουν διακόπτες, έστω και προσωρινά, την ώρα που μεγάλες εταιρίες ακόμα αδειοδοτούνται για την κατασκευή τεράστιων εγκαταστάσεων που περισσότερο πρόβλημα δημιουργούν παρά δίνουν λύσεις στις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά και στο εισόδημα όλων αυτών που μπήκαν στη διαδικασία να παράγουν!
Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιδιοκτητών Φωτοβολταϊκών Θεσσαλίας Γιάννης Κουκούτσης περιγράφει στον «Ε.Α.» το αδιέξοδο στο οποίο έχουν περιέλθει χιλιάδες μικροί παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα, εξαιτίας μιας σειράς κακοσχεδιασμένων πολιτικών αποφάσεων. «Οι διοικούντες της αγοράς ενέργειας, χωρίς κανέναν προγραμματισμό ή σχεδιασμό, έχουν αδειοδοτήσει χωρίς κανένα μέτρο φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, πέραν όσων χρειάζονται, με αποτέλεσμα να παράγεται πλέον τόσο πολλή ενέργεια που απαιτεί να κόβουμε τα πάρκα μας, γιατί δεν ξέρουμε τι να κάνουμε με την ποσότητα» σημειώνει, περιγράφοντας ότι έχουν γίνει τερατώδεις εγκαταστάσεις σε 200-300 στρέμματα από μεγάλους ομίλους του εξωτερικού. «Εμείς, ως μικροί παραγωγοί, καταλαμβάνουμε 8 έως 15 στρέμματα σε μη καλλιεργούμενα αγροτεμάχια, που είχαν εγκαταλειφθεί. Το πρόβλημα όμως είναι η υπερσυγκέντρωση, που αλλοιώνει και τη φυσιογνωμία ολόκληρων περιοχών» σημειώνει.
Οπως καταγγέλλει, οι μεγάλοι επενδυτές χρηματοδοτούνται αφειδώς από νέα Ταμεία, όπως το Ταμείο Ανασυγκρότησης, και εξασφαλίζουν χαμηλότοκα επιδοτούμενα δάνεια. Ετσι, όπως λέει, η επένδυσή τους βγαίνει πάρα πολύ φθηνά και δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για την πώληση της ενέργειας, ούτε για τη βέλτιστη χρήση του ρεύματος και του δικτύου.
Την ίδια στιγμή, η κατάσταση για τους μικρούς παραγωγούς είναι ζοφερή. Οριζόντιες περικοπές, που εφαρμόζονται ανεξαρτήτως έτους εγκατάστασης, καταστρέφουν οικονομικά εκείνους που μπήκαν στην αγορά με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. «Είτε έχει κατασκευάσει κάποιος πάρκο το 2019, όταν δεν υπήρχε καν υπόνοια για περικοπές, είτε τώρα, το 2025, αντιμετωπίζεται το ίδιο. Αυτό σημαίνει μείωση εσόδων και οικονομική καταστροφή» τονίζει ο κ. Κουκούτσης.
Στη Θεσσαλία λειτουργούν περίπου 2.000 φωτοβολταϊκά πάρκα μικρής κλίμακας, ενώ ο σύνδεσμος μετρά 120 εγγεγραμμένα μέλη. Ο πρόεδρος του συνδέσμου πάντως καταγγέλλει ότι η αγορά κινείται πλέον προς ένα επικίνδυνο μονοπώλιο. «Βλέπουμε μια τακτική από μεγάλες εταιρίες να κατασκευάζουν πάρκα χωρίς να βάζουν ούτε ευρώ από την τσέπη τους. Στόχος τους είναι, όταν θα έχουν εξαλειφθεί οι μικροί παραγωγοί, να μείνει η αγορά στα χέρια λίγων» αναφέρει και δίνει και την έτερη διάσταση του προβλήματος, καθώς και ο ίδιος βλέπει το οξύμωρο πως, ενώ οι μικροί παραγωγοί αναγκάζονται να κατεβάζουν διακόπτες, οι καταναλωτές πληρώνουν ολοένα ακριβότερο ρεύμα. «Το ρεύμα έχει γίνει ακριβότερο από το ενοίκιο, και μάλλον ζημιωμένοι έχουν βγει όλοι – εκτός από τους μεγάλους ομίλους. Πώς γίνεται να μην κερδίζει κανείς;» αναρωτιέται.
Χωρίς αποθήκευση, αλλά με νέες υποχρεώσεις στις δομές
Ακόμα πιο προβληματική είναι η έλλειψη υποδομών αποθήκευσης, κάτι που επιδεινώνει το ισοζύγιο παραγωγής και κατανάλωσης. «Η Ελλάδα δεν έχει υποδομές αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας. Ακόμα κι αν υπήρχαν, δεν θα έλυναν το πρόβλημα ισοζυγίου» τονίζει ο πρόεδρος του ΘΕΣΙΦ, την ώρα που για τους μικρούς παραγωγούς οι περικοπές δεν είναι μόνο οικονομικά επιζήμιες, αλλά και τεχνικά δύσκολες, αφού καλούνται να εφαρμόσουν τηλεέλεγχο στα πάρκα τους, με κόστος που επωμίζονται οι ίδιοι, ενώ ο ΔΕΔΔΗΕ δεν έχει ακόμα παραδώσει τον απαραίτητο εξοπλισμό. «Αναγκαζόμαστε να αναβοσβήνουμε τα πάρκα μόνοι μας. Αυτό προσθέτει ταλαιπωρία, έξοδα και κινδύνους. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, κινδυνεύουμε με βαριά πρόστιμα μη συμμόρφωσης» συμπληρώνει ο κ. Κουκούτσης.
Η κατάσταση στην αγορά φωτοβολταϊκών, όπως την περιγράφει ο Γιάννης Κουκούτσης, αναδεικνύει ένα βαθύ έλλειμμα ενεργειακού σχεδιασμού. Η ασύδοτη αδειοδότηση μεγάλων έργων, χωρίς επαρκές δίκτυο και χωρίς πολιτική αποθήκευσης ή κατανάλωσης, στρεβλώνει την αγορά και οδηγεί σε αδικίες. Οι μικροί παραγωγοί, που ξεκίνησαν με όρους σταθερότητας, πλήττονται από οριζόντιες περικοπές και αθέμιτο ανταγωνισμό. Η ενεργειακή μετάβαση χρειάζεται ισορροπία, δικαιοσύνη και όραμα. Χωρίς αυτά, θα μείνει μια επένδυση «βιτρίνας» που καταστρέφει όσους την πίστεψαν πρώτοι.
Τα επιτακτικά αιτήματα του ΘΕΣΙΦ
Υστερα από όλα αυτά, ο ΘΕΣΙΦ καταφέρεται εναντίον του γενικού κυβερνητικού «εκβιασμού», όπως αναφέρει, απέναντι στους κατόχους μικρών ΦΒ πάρκων. Οπότε, μικροί παραγωγοί ζητούν άμεσα παύση των νέων αδειών από τον ΑΔΜΗΕ και προτείνουν μια πιο δίκαιη φορολογική προσέγγιση. Συγκεκριμένα, τα αιτήματά τους είναι τα εξής:
Α) άμεση διακοπή της υποδοχής αιτήσεων και απ’ τον ΑΔΜΗΕ.
Β) κλιμάκωση των περικοπών με βάση την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για κάθε έργο, από τη στιγμή που δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο έργα του 2020, όταν δεν υπήρχε ζήτημα κορεσμού του δικτύου, με έργα που εισέρχονται τα τελευταία χρόνια, και ενώ ο ΔΕΔΔΗΕ ήδη απ’ το 2021 έπαψε να δέχεται νέες αιτήσεις.
Γ) άμεσο άνοιγμα των αιτήσεων για τοποθέτηση μπαταριών σε υπάρχοντα φωτοβολταϊκά πάρκα, ως μέτρο ανακούφισης του κορεσμού ισχύος, με την παράλληλη άρση των αντιμέτρων των προσχηματικών εγγυητικών επιστολών και των προεγκρίσεων δανείων, που και πάλι μεθοδεύτηκαν από την κυβέρνηση της Ν.Δ. προκειμένου να περιοριστεί η αγορά αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας σε συγκεκριμένους οικονομικούς παράγοντες.
Δ) εκπόνηση μηχανισμού αποζημίωσης της απορριπτόμενης φωτοβολταϊκής παραγωγής, καθώς προκύπτει πως η απόρριψη αυτή συμπίπτει προφανώς με μηδενικές τιμές στο Χρηματιστήριο Ενέργειας οι οποίες δεν περνούν στον καταναλωτή, αλλά παραμένουν ως υπερκέρδη στους παρόχους, και μάλιστα παρότι η ενέργεια αυτή δεν πληρώνεται στους παραγωγούς.
«Να σταματήσει να δίνει άδειες ο ΑΔΜΗΕ. Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει πάψει να δίνει άδειες στους μικρούς από το 2022. Από εκεί και πέρα, πρέπει να κάνουμε λογαριασμό, να δούμε πού βρισκόμαστε» τονίζει ο κ. Κουκούτσης, καταγγέλλοντας και την παράδοξη, έως παράλογη, λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας. «Εμείς το μεσημέρι παίρνουμε μηδενική τιμή, γιατί το χρηματιστήριο λειτουργεί παράδοξα. Η τιμή ελαχιστοποιείται για τον πωλητή και μεγιστοποιείται για τον καταναλωτή. Η διαφορά αυτή πρέπει να αποζημιώσει τους μικρούς παραγωγούς και τους καταναλωτές. Πληττόμαστε μαζί. Το πρόβλημα είναι κοινό και η κυβέρνηση οφείλει να πάρει ξεκάθαρη θέση».
Πυρά της αντιπολίτευσης κατά της κυβέρνησης
Το θέμα δεν έχει περάσει απαρατήρητο από την πλευρά της αντιπολίτευσης, που επισκέφθηκε και ενημέρωσε τα μέλη του Συνδέσμου Μικρών Παραγωγών Φωτοβολταϊκών Θεσσαλίας, με πυρά κατά της κυβέρνησης να ακολουθούν.
Χαρακτηριστικά, η βουλευτής Ν. Λάρισας του ΠΑΣΟΚ Ευαγγελία Λιακούλη στη συνάντηση που είχε με τους εκπροσώπους του συνδέσμου τόνισε πως τίποτα από όλα όσα έχουν έρθει στο προσκήνιο δεν της κάνουν εντύπωση, από τη στιγμή που, όπως ανέφερε, παρόμοιες συμπεριφορές, αλλά και μεθοδεύσεις από πλευράς της κυβέρνησης της Ν.Δ. είναι συνήθεις 6 χρόνια τώρα, αποδεικνύοντας το σχεδόν ανύπαρκτο κυβερνητικό ενδιαφέρον για τον μικρό παραγωγό, αλλά και τον μέσο καταναλωτή, σε αντίθεση με τη διαρκή εξυπηρέτηση ισχυρών συμφερόντων, μεγάλων εταιριών και καθετοποιημένων ομίλων,
Την ίδια στιγμή, ο βουλευτής Ν. Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλης Κόκκαλης, σε ερώτηση που κατέθεσε προς τον αρμόδιο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρο Παπασταύρου, επισημαίνει μεταξύ άλλων: «Είναι προφανές ότι η εκ των υστέρων δυσμενής νομοθέτηση και πρόσθετη υποχρέωση που επιβλήθηκε στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω ΑΠΕ είναι ανεπιεικής και οδηγεί σε μονομερή μεταβολή των όρων των υπογεγραμμένων συμβάσεων, οδηγώντας στην έμμεση διακοπή και λειτουργία των μικρών σταθμών. Φαίνεται εν γένει να προσπαθείτε να λύσετε το ζήτημα του κορεσμού του δικτύου, ενεργώντας μόνο σε βάρος των μοκροεπενδυτών, επιβάλλοντας α) αναστολή αιτήσεων μικρών επενδυτών για αδειοδότηση έργων από 0,5 έως 1 W και β) μείωση της παραγωγής μέσω της επιβολής του μέτρου της εγκατάστασης εξοπλισμού σε λειτουργούντες σταθμούς, καθιστώντας τα Φ/Β των μικροεπενδυτών μη βιώσιμα, καθώς τα έσοδα δεν θα αρκούν ούτε για την πληρωμή των δανειακών υποχρεώσεων. Κι ενώ αυτά αφορούν τους μικροεπενδυτές και μικρούς παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, εντούτοις ο ΑΔΜΗΕ- αρμόδιος για έργα ισχύος άνω των 50 μεγαβάτ- εξακολουθεί να δέχεται αιτήσεις και να χορηγεί όρους σύνδεσης, δηλαδή άδειες, για νέους υποσταθμούς, περιορίζοντας έτσι την πράσινη ενέργεια σε καθετοποιημένους ομίλους».
Λύση από την τοπική χρήση
Για να μην πηγαίνει χαμένη και η ηλεκτρική ενέργεια, μία λύση είναι να δημιουργηθούν φορτία, δηλαδή τοπική κατανάλωση χωρίς να περνά στο δίκτυο, επισημαίνει ο κ. Κουκούτσης.
Χωρίς απάντηση
Για το αν έχουν λάβει κάποια απάντηση, όμως, ο κ. Κουκούτσης είναι ξεκάθαρος ότι δεν υπήρχε ανταπόκριση έως τώρα από την Πολιτεία και όλοι βρίσκονται σε στάση αναμονής…
Εκρηκτικό μείγμα
Σύμφωνα με τον κ. Κουκούτση, η μείωση κατανάλωσης ρεύματος τα τελευταία χρόνια (54 TWh το 2018, 52 TWh το 2022), η μη δημιουργία νέων ενεργοβόρων βιομηχανιών και οι υψηλές τιμές λιανικής δημιουργούν εκρηκτικό μείγμα.
