Για ένα «σπάνιο φαινόμενο» σε πολλές παράκτιες περιοχές της Ελλάδας, κυρίως στο Ιόνιο, με μεγάλες συγκεντρώσεις καρπών Ποσειδωνίας κάνει λόγο το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» σε ανακοίνωσή του.
«Αυτό το σπάνιο φαινόμενο, που καταγράφεται κάθε λίγα χρόνια, αξίζει την προσοχή μας, καθώς αποτελεί σπάνια ευκαιρία για μελέτη και δράση, αλλά και για να καλύψουμε κάποια από τα πολλά κενά γνώσης που σχετίζονται με την καρποφορία των θαλάσσιων λιβαδιών Ποσειδωνίας. Οι προηγούμενες αντίστοιχες καταγραφές μας ήταν την άνοιξη του 2023 και την άνοιξη του 2013» αναφέρεται στην ανακοίνωση του ινστιτούτου.
Όπως εξηγείται «η μεγάλη συγκέντρωση καρπών Ποσειδωνίας στις ακτές, είναι αποτέλεσμα της ανθοφορίας του προηγούμενου φθινοπώρου. Η καρποφορία της Ποσειδωνίας είναι σπάνια, καθώς εξαρτάται από έναν συνδυασμό ευνοϊκών περιβαλλοντικών συνθηκών. Τα θαλάσσια λιβάδια Ποσειδωνίας αποτελούν ένα πραγματικά ξεχωριστό φυτό της θάλασσας. Δεν είναι φύκος, είναι ένα ανώτερο φυτό, αντίστοιχο με αυτά της στεριάς απ’ όπου και προέρχεται άλλωστε. Ανθοφορεί και καρποφορεί, σχηματίζει βαθύ ρίζωμα και σε αυτό βασίζεται η παραγωγικότητα, αλλά και η καθαρότητα των θαλασσών μας».
Την προηγούμενη φορά που παρατηρήθηκε ανάλογη συγκέντρωση καρπών στις ακτές, οι ερευνητές παράκτιας οικολογίας του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Προστασίας «Αρχιπέλαγος» συγκέντρωσαν από διάφορα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, περισσότερους από 12.000 καρπούς και σπόρους που χρησιμοποιήσαμε σε πειραματικούς υποβρύχιους κήπους.
Δεδομένης της ιδιομορφίας και της δυσκολίας αυτού του εγχειρήματος, έχουν γίνει πολύ λίγες αντίστοιχες προσπάθειες επαναφύτευσης Ποσειδωνίας παγκοσμίως. Για τη φύτευση των υποβρύχιων κήπων απαιτείται προετοιμασία των καρπών, τόσο στο εργαστήριο όσο και μέσα στη θάλασσα και έπειτα φύτευση σε θαλάσσιο ίζημα με συγκεκριμένη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Απαιτείται συγκεκριμένο βάθος, ούτε σε πολύ ρηχά αλλά ούτε και σε πολύ βαθιά νερά, ενώ απαραίτητη είναι και η μακροπρόθεσμη φροντίδα των κήπων για τα επόμενα χρόνια με σχετικές εργασίες από δύτες μερικές φορές κάθε μήνα, καθόλη τη διάρκεια του χρόνου.
Τι είναι τα λιβάδια Ποσειδωνίας
Το ινστιτούτο σημειώνει ότι «τα λιβάδια Ποσειδωνίας είναι ένας πολύτιμος σύμμαχός μας που μπορεί να περιορίσει ή και να ανατρέψει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Μπορούν να απορροφήσουν έως και 35 φορές περισσότερο άνθρακα, σε σύγκριση με τα τροπικά δάση. Στα θαλάσσια λιβάδια βασίζεται και η παραγωγικότητα των θαλασσών μας και της αλιείας, καθώς εκεί ζουν περισσότερα από 300 είδη φυκών και πάνω από 1000 είδη θαλάσσιων ζώων».
Η έκταση τους στη Μεσόγειο έχει ήδη μειωθεί τουλάχιστον κατά 34% κυρίως λόγω της ανεξέλεγκτης αγκυροβολίας που αυξάνονται χρόνο με το χρόνο, καθώς επίσης και λόγω συγκεκριμένων καταστροφικών πρακτικών αλιείας και εντατικής ιχθυοκαλλιέργειας κοντά σε λιβάδια Ποσειδωνίας. Η καταστροφή ενός λιβαδιού Ποσειδωνίας συνεπάγεται τον αφανισμό ενός ολόκληρου οικοσυστήματος, αλλά και την εκ νέου απελευθέρωση όλης της ποσότητας μπλε άνθρακα που αποθηκεύεται σε αυτά επί αιώνες.
Για να κατανοήσουμε την έκταση της καταστροφής που προκαλείται από την ανεξέλεγκτη αγκυροβολία των σκαφών αναψυχής, ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο πλαίσιο μιας πολυετούς έρευνας, κοντά σε μία μόνο από τις περιοχές έντονης αγκυροβόλησης, οι δύτες του Ινστιτούτου Αρχιπέλαγος συνέλεξαν τους θερινούς μήνες ανά μία ώρα περίπου 500 θραύσματα από κατεστραμμένα ριζώματα Ποσειδωνίας.
