Από την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης που κυκλοφορεί
Τα φωτοβολταϊκά, η καθετοποιημένη παραγωγή από επιχειρήσεις, αλλά και οι καταστροφές των Daniel και Elias αλλάζουν την ανθρωπογεωγραφία του θεσσαλικού κάμπου, και όχι μόνο…
Ο θεσσαλικός κάμπος αποτελούσε πάντα την καρδιά της αγροτικής παραγωγής στην Ελλάδα, ωστόσο τα χτυπήματα τον Σεπτέμβριο του 2023 από τα καιρικά φαινόμενα του Daniel και του Elias (και ενώ είχε προηγηθεί ο Ιανός στην Καρδίτσα) έχουν αλλάξει ακόμα και τη γεωγραφία σε διάφορα σημεία της περιοχής, αλλά και την ανθρωπογεωγραφία, αφού δεν λείπουν αυτοί που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την ενασχόλησή τους με τον πρωτογενή τομέα. Από την άλλη, υπάρχουν πολλά θέματα που φέρνουν στο προσκήνιο σκέψεις για το μέλλον αγροτών και κτηνοτρόφων, την ώρα που πληθαίνουν οι φωνές ότι οι καλλιεργήσιμες και καλλιεργούμενες εκτάσεις φεύγουν από τα χέρια πολλών και καταλήγουν στα χέρια λίγων, με νέα τσιφλίκια να έρχονται στο προσκήνιο…
ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΤΡΙΜΜΗ
trimmis.chrys@gmail.com
Μια τέτοια καταγγελία κάνει ουσιαστικά η Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ν. Λάρισας, που συνεδρίασε στα μέσα του τρέχοντος Ιουνίου, και στην ανακοίνωσή της στέκεται σε όλα τα θέματα που απασχολούν τον παραγωγικό κόσμο. Σύμφωνα με αυτήν, η γη περνά σε χέρια ολοένα λιγότερων…
«Υπάρχουν λίγοι αγρότες που αγοράζουν γη, αλλά κυρίως πρόκειται για επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται στον χώρο της αγροτικής παραγωγής με μεταποιητικές επιχειρήσεις και συγκεντρώνουν και γη στα χέρια τους, πέρα από τις βιομηχανίες που έχουν. Μάλλον το σχέδιο είναι, αργά ή γρήγορα, να έχουν μεγάλες καθετοποιημένες μονάδες. Υπάρχουν και επιχειρηματίες που αγοράζουν γη, και κυρίως μεγάλες επιχειρήσεις και μεγάλα funds που ασχολούνται με τα φωτοβολταϊκά» αναφέρει στον «Ε.Α.» ο πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ν. Λάρισας Ρίζος Μαρούδας, σημειώνοντας ότι ουσιαστικά από την πολιτική της κυβέρνησης προωθούνται τέτοιες κινήσεις και εξελίξεις. «Αυτό φάνηκε, για παράδειγμα, και από τις απόψεις περί θερμοκηπίων. Σ’ αυτό το κομμάτι (σ.σ.: των θερμοκηπίων) η κυβέρνηση δίνει ως πριμ δωρεάν γη σε όσους κάνουν επενδύσεις 5 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτές τις επενδύσεις δεν μπορούν να τις κάνουν οι αγρότες, αλλά μεγάλες εταιρίες» συμπληρώνει χαρακτηριστικά.
«Μετά τον Daniel υπάρχουν περιπτώσεις συναδέλφων που έχουν εγκαταλείψει στην ουσία το επάγγελμα και την παραγωγή, και έχουν αναζητήσει εργασία στη βιομηχανία, στην εστίαση και όπου καθένας μπορεί, ενώ κάποιοι εργάζονται και περιμένουν τα νεότερα δεδομένα, καλλιεργώντας ταυτόχρονα κάποια προϊόντα. Είναι άσχημη η κατάσταση, υπάρχει απογοήτευση στον κόσμο και είναι κοινή η πεποίθηση ότι δεν μπορεί να προχωρήσει αυτή η κατάσταση με την υπάρχουσα πολιτική. Ετσι, η γη καταλήγει πολύ γρήγορα σε χέρια λίγων και είναι πολύ δυσοίωνες οι προβλέψεις. Να μην απογοητεύονται, όμως, γιατί αυτό που χρειάζεται είναι συλλογικός αγώνας για να έχουμε αποτελέσματα» αναφέρει ο κ. Μαρούδας, επισημαίνοντας ότι δεν αφορά μόνο τη Θεσσαλία το φαινόμενο της συγκέντρωσης γης σε χέρια λίγων, αλλά είναι γενικό. «Βέβαια, μπορεί να φαίνεται περισσότερο στη Θεσσαλία, γιατί έχουμε γη που είναι πιο εύκολα προσβάσιμη, μετά τις εκτεταμένες καταστροφές που χτύπησαν και το εισόδημα των αγροτών, και δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν. Από την άλλη, η ηλιοφάνεια στη Θεσσαλία ευνοεί την επέκταση των φωτοβολταϊκών» συμπληρώνει.
Η συρρίκνωση φαινόταν από την απογραφή του 2021
Χωρίς να υπολογίζει κανείς τις εξελίξεις που έφεραν στο προσκήνιο ο Daniel και ο Elias, στοιχεία της τελευταίας απογραφής, από το 2021, δίνουν την εικόνα συρρίκνωσης του αριθμού των αγροτών, αλλά μειώνεται και η αγροτική γη. Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του 2021, η μέση εκμετάλλευση δεν ξεπερνά τα 53,8 στρέμματα, αλλά η συνολική χρησιμοποιούμενη γεωργική γη είναι 28.244.495 στρέμματα, μειωμένη κατά 18,8% από την απογραφή του 2009. Οι εκμεταλλεύσεις μειώθηκαν από τις 723.000 στις 530.000 (26,6%).
Διαφορετικές εξηγήσεις
Ενώ μέχρι το 2021 όλα τα παραπάνω ερμηνεύονταν με βάση τη μείωση, τη γήρανση του ελληνικού πληθυσμού και την αστικοποίηση, τα καιρικά φαινόμενα, οι συνεχείς ζημιές, το αυξημένο κόστος, αλλά και τα ιδιαίτερα δεδομένα που επικράτησαν μετά τον Σεπτέμβριο του 2023 στη Θεσσαλία αλλάζουν τις εξηγήσεις… Παρ’ όλα αυτά, τα στοιχεία του 2021 έδειχναν ότι ο πληθυσμός που ασχολείται με τον αγροτικό τομέα ως κύρια ή δευτερεύουσα απασχόληση είναι σημαντικός.
Ζητούν συνάντηση με υπουργούς οι παραγωγοί
Οπως υπογραμμίζει ο πρόεδρος της ΕΟΑΣΝΛ Ρίζος Μαρούδας, τα προβλήματα παραμένουν οξυμένα και ήδη οι αγρότες ζητούν συνάντηση τόσο με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και με τον υπουργό Ενέργειας.
«Είμαστε αποφασισμένοι και στέλνουμε μήνυμα στους αγρότες να μην απογοητεύονται, αλλά να καταλάβουν ότι μέσα από τη συλλογική δράση και την οργανωμένη πάλη μπορούμε να έχουμε αποτελέσματα. Αν οι συζητήσεις με τους υπουργούς αποβούν άκαρπες, είμαστε έτοιμοι για κινητοποιήσεις» επισημαίνει, και πλέον όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά εν μέσω θέρους από την πλευρά των αγροτών.
Στη σχετική ανακοίνωσή της, η Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ν. Λάρισας σημειώνει: «Σοβαρά προβλήματα προκύπτουν από την καθυστέρηση πληρωμών από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που χρωστά ακόμα και για χρόνια σε παραγωγούς, και απαιτούμε να πληρωθούν άμεσα ό,τι δικαιούνται και να αποδοθούν τα χρήματα στους δικαιούχους από τους επιτηδείους που τόσα χρόνια λυμαίνονται τις επιδοτήσεις. Η χρονιά εξελίσσεται ακόμα χειρότερη από την προηγούμενη. Το δυσβάστακτο κόστος παραγωγής, για το οποίο η κυβέρνηση δεν πήρε κανένα ουσιαστικό μέτρο και δεν ικανοποίησε τα βασικά αιτήματά μας, συνοδεύεται από χαμηλές τιμές στον παραγωγό για μία ακόμα χρονιά, ενώ οι τιμές στον καταναλωτή είναι στα ύψη και κερδοσκοπούν σε βάρος όλων μας. Ο παγετός, οι βροχοπτώσεις και οι χαλαζοπτώσεις έχουν μειώσει την παραγωγή δραστικά, όμως τα καλλιεργητικά έξοδα γίνονται και οι τσέπες μας αδειάζουν. Ούτε προκαταβολή έχει δοθεί, όπως ζητάμε, ούτε η πραγματική απώλεια εισοδήματος και παραγωγής θα αναπληρωθεί από τον αντιλαϊκό και αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ. Προϊόντα δεν εντάσσονται στις αποζημιώσεις από τον ΕΛΓΑ, όπως τα καρύδια με την έντονη καρπόπτωση που παρουσιάζουν λόγω του παγετού και των καιρικών φαινομένων.
Στο Μέτρο ΠΑΑ 23, όσα προϊόντα εντάχθηκαν παίρνουν ψίχουλα-κοροϊδία, ενώ πολλά προϊόντα στα οποία υπάρχει διαπιστωμένη ζημιά και έχουν κατατεθεί οι σχετικοί φάκελοι με τα απαραίτητα δικαιολογητικά, τελικά, με απόφαση του υπουργείου και της κυβέρνησης, δεν εντάσσονται στο μέτρο και δεν αποζημιώνονται ούτε καν με ψίχουλα, όπως σιτηρά, τριφύλλι, μήλα, κεράσια, ακτινίδια, ροδάκινα. Επιβάλλεται η κυβέρνηση να εντάξει όλα τα προϊόντα στο ΠΑΑ 23 ή να βρει άλλο χρηματοδοτικό εργαλείο για να αναπληρώσει το χαμένο εισόδημα των αγροτών.
Σημαντική όξυνση του προβλήματος έχουμε με την επανεμφάνιση της ευλογιάς στα κοπάδια, ενώ ακόμα οι ζωοτροφές δεν έχουν επιδοτηθεί, επιβαρύνοντας τραγικά το εισόδημα των κτηνοτρόφων.
Σοβαρά προβλήματα δημιουργούν η κλοπή, οι καταστροφές στους μετασχηματιστές και η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται από τη ΔΕΗ στο να αποκαταστήσει τις βλάβες. Αν δεν ποτιστεί έγκαιρα το χωράφι, η παραγωγή μειώνεται ή χάνεται και δεν μπορούμε να ανεχτούμε τέτοιες καθυστερήσεις. Να πάρουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών, αλλά και την προστασία όχι μόνο από τους κλέφτες αλλά και από τους κλεπταποδόχους.
Ολες αυτές οι πολιτικές που ζούμε στο πετσί μας από την κυβέρνηση και την εφαρμογή της χειρότερης ως τώρα ΚΑΠ, αλλά και τα σκάνδαλα, το κόστος και οι χαμηλές τιμές οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στο ξεκλήρισμα των αγροτών, στην ερημοποίηση της υπαίθρου, με τεράστια καταστροφή της οικονομικής και κοινωνικής ζωής του νομού μας. Είναι οι πολιτικές που συγκεντρώνουν τη γη σε λιγότερα χέρια και δημιουργούν τα σύγχρονα τσιφλίκια, στα οποία θα έχουμε θέση ως σύγχρονοι κολίγοι ή ως άνεργοι, και αυτό δεν θα το επιτρέψουμε με τους αγώνες μας, την ενότητα και την αποφασιστικότητά μας».
Κερασάκι στην τούρτα, oι διακοπές ρεύματος
Σύμφωνα με τον κ. Μαρούδα, γίνονται διακοπές ρεύματος στις γεωτρήσεις παρά τις υποσχέσεις της κυβέρνησης, ενώ οι λογαριασμοί, παρά τη δέσμευση ότι θα έρχονται ανά εξάμηνο, συνεχίζουν να έρχονται μηνιαίοι, και είναι πολύ υψηλοί αυτή την περίοδο, εφόσον οι αγρότες προχωρούν σε άρδευση των καλλιεργειών. Παράλληλα υπάρχει διακοπή ρευματοδότησης σε πολλές γεωτρήσεις. «Από την άλλη, η τιμή της κιλοβατώρας δεν είναι σε καμία περίπτωση τα 9,5 λεπτά που είχαμε συμφωνήσει με την κυβέρνηση μετά τις κινητοποιήσεις μας. Φτάνει στα 13 με 13,5 λεπτά την κιλοβατώρα».
Κάπως έτσι, λοιπόν, η πίεση σε βάρος των παραγωγών αυξάνεται και το ενδεχόμενο των κινητοποιήσεων, ακόμα και εν μέσω θέρους, έρχεται στο προσκήνιο…
