Στην αναξιοπιστία των στοιχείων που διαθέτει ο ΟΠΕΚΕΠΕ λόγω λαθών στη βάση δεδομένων εντοπίζουν το πρόβλημα οι εργαζόμενοι του Οργανισμού, οι οποίοι πηραν θέση στα τεκταινόμενα των τελευταίων ημερών.
Πάντως μέχρι πρότινος ορισμένοι είχαν δημιουργήσει την αίσθηση ότι οι εργαζόμενοι συμμετείχαν σε μέρος των σκανδάλων, ωστόσο οι συνεντεύξεις της Δήμητρας Χαλικιά, πρώην προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ έριξαν… φως στη συγκεκριμένη υπόθεση, καθώς όπως είπε ο μόνος που έχει στοιχεία και κλειδάριθμούς προκειμένου να έχει πρόσβαση στο πληροφοριακό σύστημα είναι ο ιδιώτης που συνεργάζεται με τον Οργανισμό.
Αναλυτικά η ανακοίνωση του Συλλόγου Εργαζομένων ΟΠΕΚΕΠΕ:
«Ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., είναι ο Οργανισμός που ιδρύθηκε με σκοπό να εφαρμόζει την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) που αποφασίζεται από τις κυβερνήσεις κάθε προγραμματική περίοδο. Δεν νομοθετεί αλλά λειτουργεί εκτελεστικά. Είναι το «ταμείο» που διοχετεύει στην ελληνική ύπαιθρο και στον αγροτικό τομέα ενωσιακά χρήματα για την ενίσχυσή του. Ένας Εθνικός Οργανισμός που θα έπρεπε να είναι κομβικής σημασίας όχι μόνο για το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αλλά και της εκάστοτε κυβέρνησης, αποτελώντας με τα αντικείμενα αρμοδιότητάς του, μοχλό επιχειρησιακής & αναπτυξιακής στρατηγικής. Ένας Οργανισμός που με την προϋπόθεση ότι υπάρχει σταθερή και διακομματική πολιτική βούληση θα μπορούσε να γίνει όλα αυτά.
Στα 23 χρόνια λειτουργίας του έχει γίνει ένα τεράστιο έργο ψηφιακού και ελεγκτικού μετασχηματισμού του ΟΣΔΕ που είναι άδικο να μηδενίζεται.
Τα τελευταία χρόνια δέχεται μια κλιμακούμενη επίθεση και έχει απαξιωθεί ο ρόλος του, αποδομήθηκε το έργο του και αποδυναμώθηκε η δομή του, ξεχνώντας όλοι ότι εκεί μέσα βρίσκονται εργαζόμενοι, οι οποίοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις παθογένειες που ταλανίζουν διαχρονικά τους πολίτες και τους αγρότες και καλούνται να συνεχίσουν τις εργασίες ροής των πληρωμών μέσα σε ένα νοσηρό κλίμα.
Το πρόσφατο ‘πρόστιμο’ των 415 εκατ. αφορά τα έτη 2016-2023 και δεν είναι το μοναδικό που έχει επιβληθεί στη χώρα από το 2002. Μάλιστα τα πρόστιμα των πρώτων ετών μετά το 2002 αφορούσαν στη διαχείριση των ενισχύσεων (προ ΟΣΔΕ) από άλλες υπηρεσίες και όχι από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Συνολικά, από τα αρχικώς περίπου 3,2 δις που έχουν επιβληθεί, ως δημοσιονομικές διορθώσεις (πρόστιμα) από το 2002, περίπου 675 εκατ. (21,1%) έχουν κερδηθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και έχουν επιστραφεί στην Ελλάδα (ως Κράτος Μέλος).
Το μεγαλύτερο μέρος των επιστραφέντων ποσών αφορά στη διεύρυνση του ορισμού των βοσκοτόπων (Μεσογειακός βοσκότοπος – διευρυμένος ορισμός). Αυτό το διάστημα πληρώθηκαν κοινοτικοί πόροι της τάξεως των 70 δις (με το πρόστιμο να αντιστοιχεί στο 4,6% από όσα πληρώθηκαν). Οι έλεγχοι που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι σύμφωνοι με διαδικασίες που περιγράφονται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και εφαρμόζονται σε όλα τα Κράτη Μέλη. Πιστεύουμε ότι οι καταλογισμοί θα ήταν μικρότεροι αν υπήρχε άλλη δυναμική στον Οργανισμό.
Οι βασικές αιτίες των δημοσιονομικών διορθώσεων της χώρας μας εστιάζονται κυρίως σε αδυναμίες εμπλουτισμού του Ολοκληρωμένου Συστήματος Διαχείρισης και Ελέγχου μέσω του Συστήματος Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (Σ.Α.Α – L.P.I.S.) με ψηφιακές βάσεις δεδομένων (όπως τα σχέδια βόσκησης, ηλεκτρονικά μισθωτήρια, κτηματολόγιο, δασολόγιο, κτηνοτροφικά μητρώα κ.α.) που θα ισχυροποιούσαν τους διασταυρωτικούς ελέγχους αποτρέποντας τη δημιουργία τεχνικών συνθηκών για λήψη ενισχύσεων (αποτροπή απάτης).
Δευτερευόντως δε, στο πλήθος των επιτόπιων ελέγχων που διενεργήθηκαν, σε ελλείψεις του συστήματος ελέγχου πολλαπλής συμμόρφωσης, σε ελλείψεις στο σύστημα επιβολής κυρώσεων και ελέγχων των εποπτευόμενων φορέων, σε καθυστερήσεις στην επικαιροποίηση των στοιχείων της βάσης δεδομένων αναγνώρισης και καταγραφής κ.λπ.
Οι βασικές δηλαδή αιτίες προβλημάτων σχετίζονται με:
1. το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ),
2. τη θωράκιση και επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας/ελέγχου και
3. την έλλειψη προσωπικού στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. με την παράλληλη υποστελέχωση κρίσιμων συνεργαζόμενων υπηρεσιών (π.χ. δημόσια κτηνιατρεία κ.λπ.).
Οι καταλογισμοί που επιβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, δεν αφορούν υποθέσεις που διερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, οφείλονται στη μη ορθή εφαρμογή της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, ουσιαστικά αφορούν σε παραλήψεις του Κράτους Μέλους που χρεώνονται στον εκάστοτε Οργανισμό Πληρωμών.
Πολλές φορές οι εργαζόμενοι στον Οργανισμό είτε μέσω του Συλλόγου των Εργαζομένων τους είτε και μεμονωμένα από θέση ευθύνης, προσπάθησαν να ενημερώσουν και να προειδοποιήσουν για τους κινδύνους που δημιουργούνται από τις χρόνιες ελλείψεις. Για κάποιο λόγο είτε δε δινόταν η δέουσα σημασία, είτε οι όποιες εξελίξεις καθυστερούσαν. Πιο πρόσφατο παράδειγμα, οι ελλείψεις του 2022 και ο διαγωνισμός για το πληροφοριακό σύστημα του 2023 που ακολούθησε, με νέες μεγάλες καθυστερήσεις στη συμβασιοποίηση και το χρονοδιάγραμμα να μην μπορεί να συμβαδίσει με τις πραγματικές ανάγκες του Οργανισμού και της Χώρας.
Η ραγδαία υποστελέχωση και οι δραματικές περικοπές στο δημόσιο έγιναν κατά κύριο λόγο τη μνημονιακή περίοδο. Υπενθυμίζεται πως η έξοδος της χώρας από τα μνημόνια έγινε το 2018. Ακόμα και αν η συνέχιση αυτής της πολιτικής αποτελεί επιλογή, είναι αξιοπερίεργο έως αδιανόητο να συμβαίνει στον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε., μιας και στα μνημονικά προγράμματα συστήνονταν από τους «Θεσμούς» η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών που είτε εισπράττουν φορολογικά έσοδα είτε μειώνουν δημοσιονομικούς καταλογισμούς. Η διαρκής προσπάθεια απαξίωσης του έργου του Οργανισμού οδήγησε σε αποχώρηση, προς άλλες υπηρεσίες αιχμής, αρκετούς συναδέλφους μας, με αποτέλεσμα τα τελευταία χρόνια να χάσει υπαλλήλους με υψηλή και δυσαναπλήρωτη τεχνογνωσία. Για πολλοστή φορά υπενθυμίζουμε τις θέσεις του προσωπικού που σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο του Οργανισμού ανερχόταν σε 1700 και σήμερα υπηρετούμε 520 υπάλληλοι, διαχειριζόμενοι ένα από τα πλέον απαιτητικά ΣΣ ΚΑΠ στην Ε.Ε με τις δεδομένες ελλείψεις των απαραίτητων πόρων.
Με μεγάλη έκπληξη και θλίψη ακούσαμε τις δηλώσεις του κυβερνητικού εκπροσώπου κ. Παύλου Μαρινάκη (Real 21.06.2025) από τη μια να συστήνει ψυχραιμία προκειμένου να λάβει η κυβέρνηση γνώση της δικογραφίας για το «Σκάνδαλο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε.» και από την άλλη να φαίνεται προαποφασισμένο ότι υπηρεσιακοί παράγοντες δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους και να αναρωτιέται, ο ίδιος, αν ήταν απλώς κακοί υπάλληλοι ή αν ενεργούσαν με δόλο;
Άραγε θα φταίνε εκ προοιμίου οι εργαζόμενοι; Γιατί άποψή μας είναι και μάλιστα τεκμηριωμένη, ότι φταίει η έλλειψη σταθερού στρατηγικού στόχου και επιχειρησιακής συνέχειας, καθώς και ο αποκλεισμός των εργαζομένων από κάθε μορφής «μεταρρύθμιση».
Η δικαιοσύνη θα αποφανθεί για τις όποιες ευθύνες.
Όσοι αποδεδειγμένα εξαπάτησαν, θα εντοπιστούν και θα κληθούν να επιστρέψουν αχρεωστήτως καταβληθέντα.
Πάγιο αίτημα των εργαζομένων όλα αυτά τα χρόνια ήταν να ενισχυθεί ο Οργανισμός με προσωπικό και πόρους, ιδιαίτερα στον τομέα της πληροφορικής έτσι ώστε να ενισχύει την λειτουργία των πληροφοριακών συστημάτων, να ολοκληρώνει έγκαιρα και πλήρως τους προβλεπόμενους ελέγχους, την καταγραφή τους και τις διαδικασίες που ορίζονται από το Εθνικό και Ενωσιακό πλαίσιο. Ακούμε από διάφορες πλευρές ότι αυτός είναι ο μελλοντικός στόχος για τον Οργανισμό Πληρωμών και αναρωτιόμαστε, πώς ακριβώς θα μπορούσε αυτό να επιτευχθεί με 18 (ΠΕ/ΤΕ/ΔΕ) εξειδικευμένους υπαλλήλους που στελεχώνουν σήμερα τη Διεύθυνση Πληροφορικής;
Αν πραγματικά η πολιτική ηγεσία και τα κόμματα επιθυμούν τη στήριξη του Οργανισμού και του αγροτικού κόσμου της χώρας είναι συγκεκριμένα και γνωστά τα βήματα που πρέπει να γίνουν και ο ΠΣΕ τα επισημάνει σε Δελτία Τύπου και επιστολές προς τους Διοικητικά και Πολιτικά αρμόδιους. Τα αναφέρουμε μία ακόμη φορά:
Α) Όσον αφορά στον ΟΠΕΚΕΠΕ
1. Άμεση ενίσχυση του προσωπικού με θεσμικά μέτρα και νέες προσλήψεις.
2. Αναβάθμιση του δημόσιου ελεγκτικού χαρακτήρα του Οργανισμού με προσλήψεις ελεγκτών αντίστοιχων ειδικοτήτων.
3. Θεσμοθέτηση για χρήση των έως τώρα δεδομένων της κτηματογράφησης και των Δασικών Χαρτών.
4. Άμεση έναρξη του νέου κύκλου επικαιροποίησης των χαρτογραφικών υποβάθρων.
5. Διοικητική ανεξαρτησία – σταθερότητα.
6. Επικαιροποίηση και εκσυγχρονισμός του κανονιστικού πλαισίου λειτουργίας του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. (οι ελεγκτές του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. να αποκτήσουν ιδιότητα ανακριτικού υπάλληλου κ.α.).
7. Να αναθεωρούνται άμεσα οι Εθνικές Επιλογές της ΚΑΠ σε περίπτωση που διαπιστώνεται στρέβλωση.
8. Ενίσχυση με άμεση πρόσληψη των απαραίτητων ειδικοτήτων για στελέχωση της Δ/νσης Πληροφορικής & όχι μόνο.
9. Αναβάθμιση του ελεγκτικού χαρακτήρα του Οργανισμού με σύγχρονες ελεγκτικές μεθόδους και απόκτηση των απαραίτητων τεχνολογικών εργαλείων.
10. Βελτίωση πλαισίου κυρώσεων όσων εν δυνάμει δικαιούχων και εξωτερικών φορέων αποδεδειγμένα προβαίνουν σε εξαπάτηση ή παραπλάνηση και διακωμώδηση της πολιτείας και του έργου του Οργανισμού.
11. Διαλειτουργικότητα με βάσεις δεδομένων άλλων υπηρεσιών και πλήρης πρόσβαση σε αυτές (ΑΑΔΕ, ΔΑΟΚ, ΤΟΕΒ κ.λπ.)
Β) Όσον αφορά άλλες υπηρεσίες
1. Ολοκλήρωση Εθνικού Κτηματολογίου.
2. Ολοκλήρωση Διαχειριστικών Σχεδίων Βόσκησης (ΔΣΒ).
3. Ολοκλήρωση αδειοδότησης σταυλικών εγκαταστάσεων.
4. Ολοκλήρωση Δασολογίου.
5. Αξιόπιστα δεδομένα από άλλες υπηρεσίες (κτηνιατρική βάση δεδομένων, στοιχεία ακινήτων περιουσιολογίου ΑΑΔΕ).
6. Υποχρεωτικότητα κατάθεσης ηλεκτρονικών μισθωτηρίων μέσω ΑΑΔΕ για τα μισθωμένα/μικτά τεμάχια.
Οι καταβολές των ενισχύσεων τελούν υπό ασφυκτικές προθεσμίες και απαιτητικές διαδικασίες. Ταυτόχρονα, πρέπει να ολοκληρωθούν τα σχέδια δράσης (action plans) που έχουμε δεσμευτεί ως χώρα να υλοποιήσουμε.
Η μεταφορά του Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. στην Α.Α.Δ.Ε. δεν θα επιφέρει τα προσδοκόμενα αν τα παραπάνω δεν ολοκληρωθούν με το σωστό τρόπο και το συντομότερο. Σε αυτή την ενσωμάτωση οι εργαζόμενοι των φορέων έχουν σημαντικό λόγο και πρέπει να εισακουστούν οι προτάσεις τους.
Ξέρουμε ότι πολλά δεν γίνεται μπορούν να ολοκληρωθούν αύριο με ένα μαγικό τρόπο, όμως τρόπο αφενός οι διαδικασίες πρέπει να επιταχυνθούν και αφετέρου θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα ώστε να ενισχυθεί καθολικά ο Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Να αναδομηθεί το ΟΣΔΕ με σταθερό στρατηγικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό, για να λάβουν οι παραγωγοί τις επιδοτήσεις που νομίμως δικαιούνται και να στηριχθεί ο αγροτικός τομέας και η χώρα εν γένει σύμφωνα με το κανονιστικό πλαίσιο».
