Την Δευτέρα, 7 Απριλίου 2025, οι εκπρόσωποι των κρατών μελών στην Ειδική Επιτροπή Γεωργίας (SCA) ενέκριναν τη διαπραγματευτική εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου σχετικά με νέους κανόνες που αποσκοπούν στην καταπολέμηση των διασυνοριακών αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στην αλυσίδα εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων και τροφίμων.
«Οι αγρότες μας αξίζει να κερδίζουν ένα δίκαιο βιοτικό επίπεδο από την εργασία τους. Με αυτούς τους κανόνες θα τους προστατεύσουμε καλύτερα από αθέμιτες διασυνοριακές εμπορικές πρακτικές και θα ενισχύσουμε τη θέση τους στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων», δήλωσε σχετικά ο προεδρεύων της Επιτροπής Πολωνός Υπουργός Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Czesław Siekierski.
Κύρια στοιχεία της πρότασης
Η πρόταση αποσκοπεί στη θέσπιση ενός ολοκληρωμένου συνόλου κανόνων για τη διασυνοριακή συνεργασία κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στις σχέσεις μεταξύ επιχειρήσεων εντός της αλυσίδας εφοδιασμού αγροδιατροφικών προϊόντων και τροφίμων. Βελτιώνει τη διακρατική συνεργασία σε περιπτώσεις όπου οι προμηθευτές και οι αγοραστές βρίσκονται σε διαφορετικά κράτη μέλη.
Ο προτεινόμενος κανονισμός εισάγει έναν μηχανισμό αμοιβαίας συνδρομής, ο οποίος θα επιτρέπει στις εθνικές αρχές επιβολής να ζητούν και να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να ζητούν από άλλη αρχή επιβολής να λάβει μέτρα για λογαριασμό τους.
Εισάγει επίσης μηχανισμό συντονισμένης δράσης σε περιπτώσεις μεγάλης κλίμακας διασυνοριακών αθέμιτων εμπορικών πρακτικών στις οποίες εμπλέκονται τουλάχιστον τρεις χώρες της ΕΕ. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα ορίζεται ένας συντονιστής για να διευκολύνει την απάντηση.
Κύριες αλλαγές που συμφωνήθηκαν
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υποστηρίζει τα κύρια στοιχεία της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά προτείνει μια σειρά βελτιώσεων στη διαπραγματευτική του εντολή.
Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί ότι ο κανονισμός θα πρέπει να περιέχει κανόνες για τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών σε περιπτώσεις αθέμιτων εμπορικών πρακτικών από αγοραστές εκτός ΕΕ, προκειμένου να προστατεύονται καλύτερα οι ευρωπαίοι αγρότες.
Επιπλέον, η εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εισάγει κανόνες για την κάλυψη των δαπανών που πραγματοποιούνται σε περιπτώσεις αμοιβαίας συνδρομής. Το κράτος μέλος που ζητά πληροφορίες ή ζητά μέτρα έρευνας ή επιβολής θα κάλυπτε τις αναγκαίες δαπάνες του κράτους μέλους που πραγματοποίησε την έρευνα ή την επιβολή. Επιπλέον, τυχόν εισπραχθέντα πρόστιμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αυτών των δαπανών.
Η εντολή διευκρινίζει επίσης τους κανόνες βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να αρνηθούν να συμμορφωθούν με αίτημα για πληροφορίες από την εθνική αρχή διαφορετικού κράτους μέλους ή να αρνηθούν να συμμετάσχουν σε μέτρα επιβολής.
Η διαπραγματευτική εντολή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αποσαφηνίζει επίσης τους κανόνες προστασίας δεδομένων και εμπιστευτικότητας.
Επόμενα βήματα
Με τη συμφωνία αυτή, η Προεδρία είναι έτοιμη να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μόλις το τελευταίο καταλήξει στη θέση του.
Ιστορικό
Το 2019 τέθηκε σε ισχύ η οδηγία για την καταπολέμηση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών με στόχο την αντιμετώπιση των ανισορροπιών στη διαπραγματευτική δύναμη μεταξύ προμηθευτών και αγοραστών γεωργικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, στόχος του ήταν να προστατεύσει τους αγρότες που, για παράδειγμα, πωλούν τα προϊόντα τους σε μεγάλα σούπερ μάρκετ και εταιρείες επεξεργασίας τροφίμων.
Με βάση την πείρα που αποκτήθηκε από την έναρξη ισχύος της οδηγίας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε ότι έπρεπε να αντιμετωπιστεί η διασυνοριακή διάσταση των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Στην πραγματικότητα, κατά μέσο όρο περίπου το 20% των αγροδιατροφικών προϊόντων και τροφίμων που καταναλώνονται σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ προέρχονται από άλλο κράτος μέλος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε την πρότασή της τον Δεκέμβριο του 2024, ως μέρος των προσπαθειών της ΕΕ να βελτιώσει τη θέση των αγροτών στην αλυσίδα εφοδιασμού γεωργικών προϊόντων διατροφής. Οι προτεινόμενοι κανόνες αντικατοπτρίζουν επίσης άμεσα αρκετές συστάσεις του στρατηγικού διαλόγου για το μέλλον της γεωργίας της ΕΕ και ανταποκρίνονται σε ορισμένες από τις πιο πιεστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο γεωργικός τομέας.
