Ενστάσεις διατυπώνονται για τη διαστάυρωση του «καραγκούνικου» με τη γαλλική φυλή Lacaune. Κίνδυνος να δημιουργηθεί μια φυλή που θα αλλάξει ακόμη και τη χρήση γης!
Τη στιγμή που η Περιφέρεια Θεσσαλίας πανηγυρίζει για τη δημιουργία ενός προβάτου μέσω ελεγχόμενων διασταυρώσεων μεταξύ προβάτων της ελληνικής φυλής Καραγκούνικου και της γαλλικής φυλής Lacaune (Λακών), με την επωνυμία «Κάρ Λα», η ΜΚΟ “Αμάλθεια” (Δίκτυο Προστασίας Αγροτικών Ζώων” εκφράζει τις έντονες επιφυλάξεις της για το εγχείρημα. Η οργάνωση με ανακοίνωση που εξέδωσε κάνει λόγω για μία νέα φυλή η οποία θα ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα στην εκτροφή των προβάτων.
ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΆΣΗ ΚΑΤΣΑΒΟΥ
[email protected]
Όπως επισημαίνει η φυλή Lacaune είναι γνωστή για την υψηλή γαλακτοπαραγωγή της, η οποία αποτελεί επίτευγμα της στενής συνεργασίας των Γάλλων εκτροφέων της φυλής, τοπικών τυροκομικών επιχειρήσεων και του Εθνικού Ινστιτούτου Γεωπονικής Έρευνας της Γαλλίας επί μία τριακονταετία.
Η αυτόχθονη φυλή
Η φυλή του Καραγκούνικου προβάτου, ως τυπικός εκπρόσωπος των πεδινών αυτοχθόνων φυλών, είναι ανθεκτική σε ακραίες θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία, καθότι εξελίχθηκε στο περιβάλλον του θεσσαλικού κάμπου όπου οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας κατά τη διάρκεια του έτους είναι έντονες. Επίσης, είναι μία φυλή που έχει μακροβιότητα, προσαρμοστικότητα στη μηχανική άμελξη και εξίσου καλές αποδόσεις στη γαλακτοπαραγωγή και στην παραγωγή αρνιών.
Οι ενστάσεις της “Αμάλθειας” έχουν να κάνουν με τον κίνδυνο δημιουργίας μιας φυλής που θα αλλάξει πολλά ακόμη και στην χρήση γης στη Θεσσαλία:
– Για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος απαιτείται μακροχρόνιος σχεδιασμός. Υπάρχει το προηγούμενο παράδειγμα της φυλής «Φριζάρτα» που δημιουργήθηκε κατά την περίοδο 1960-1980 και προήλθε από τη διασταύρωση του εγχώριου πεδινού προβάτου Άρτας με κριούς της φυλής Ανατολικής Φρισλανδίας.
-Η συνθετική φυλή που θα προκύψει, ενδεχομένως να έχει καλύτερες αποδόσεις, αλλά πιθανότατα θα έχει αυξημένες διατροφικές ανάγκες που θα πρέπει να καλύπτονται αφενός με τη βόσκηση πλούσιων πεδινών βοσκοτόπων και αφετέρου με τη χορήγηση μιγμάτων συμπυκνωμένων ζωοτροφών. Αυτό συνεπάγεται αφενός ότι εύφορες γαίες της Θεσσαλίας θα πρέπει να διατεθούν ως βοσκότοποι ή για τη καλλιέργεια κτηνοτροφικών φυτών και αφετέρου ότι το κόστος παραγωγής των προϊόντων της φυλής (γάλακτος και αρνίσιου κρέατος) θα αυξηθεί.
– Αν δοθεί έμφαση στη βελτίωση της γαλακτοπαραγωγής, λόγω της παρείσφρησης γενετικού υλικού που αυταπόδεικτα δεν ανήκει στο γεωγραφικό περιβάλλον της Θεσσαλίας, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να τροποποιηθούν τα ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του παραγόμενου τυριού «Φέτα», το οποίο ως γνωστόν αποτελεί το σημαντικότερο τυποποιημένο εξαγώγιμο προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) της χώρας μας.
Η κρεατοπαραγωγή
– Αν δοθεί έμφαση στη βελτίωση της κρεοπαραγωγής, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι επί του παρόντος, τουλάχιστον, οι αμνοί ελληνικής παραγωγής που συνιστούν εξαγώγιμο προϊόν σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία, είναι τα λεγόμενα «αρνάκια γάλακτος», το σφάγιο των οποίων έχει καθαρό σωματικό βάρος που δεν ξεπερνά τα δέκα έως δώδεκα κιλά.
– Το εν λόγω πρόγραμμα δεν θα πρέπει να αποβεί εις βάρος της αυτόχθονης ελληνικής φυλής του Καραγκούνικου προβάτου, δηλαδή θα πρέπει να διασφαλιστεί από το Κέντρο Ζωικών Γενετικών Πόρων Καρδίτσας, που είναι η αρμόδια εποπτεύουσα Κρατική Αρχή στη Θεσσαλία, ότι δεν θα αφομοιωθεί η εν λόγω ελληνική φυλή από τη γαλλική φυλή Lacaune στο πλαίσιο της δημιουργίας της νέας συνθετικής φυλής προβάτου «Κάρλα».
-Το εγχείρημα προσπαθεί να συστηματοποιήσει, την ήδη επιχειρούμενη από πολλούς κτηνοτρόφους, διασταύρωση του Καραγκούνικου προβάτου με το γαλλικό πρόβατο Lacaune. Ως εκ τούτου, η επιστημονική καθοδήγηση των κτηνοτρόφων είναι αναγκαία ώστε να μην γίνονται άσκοποι πειραματισμοί με αβέβαια αποτελέσματα. Κατά αυτήν την έννοια, δεν είμαστε καταρχήν αντίθετοι με το εν λόγω πρόγραμμα δημιουργίας της συνθετικής φυλής «Κάρλα», αλλά θεωρούμε χρέος μας να ασκήσουμε καλόπιστη κριτική, ώστε το εν λόγω πρόγραμμα να στεφθεί με επιτυχία χωρίς να υπάρξουν δυσμενείς συνέπειες από την εκπόνησή του.
Ως εκ τούτου, επισημαίνουμε ότι θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για τη διατήρηση του γενετικού υλικού των καθαρόαιμων Καραγκούνικων προβάτων, τα οποία συνιστούν ένα μικρό υποσύνολο του πληθυσμού των εκτρεφόμενων προβάτων στη Θεσσαλία, δεδομένου ότι πολλά θεσσαλικά πρόβατα έχουν καταβολές από το Καραγκούνικο πρόβατο, αλλά δεν είναι καθαρόαιμα, λόγω των επιμειξιών τους με άλλες φυλές, ως επί το πλείστον ξενικές. Επομένως, λόγω της συρρίκνωσής του, θα πρέπει να περιφρουρηθεί ο υφιστάμενος πληθυσμός των καθαρόαιμων Καραγκούνικων προβάτων, ο οποίος αποτελεί αναντικατάστατη γονιδιακή δεξαμενή για τη θεσσαλική προβατοτροφία.
Καραγκούνικο: Μια καθαρόαιμη ανθεκτική ελληνική φυλή
Τα καραγκούνικα πρόβατα είναι αυτόχθονα στη δυτική πεδινή Θεσσαλία, ναυαρχίδα άλλοτε της ελληνικής προβατοτροφίας. Αποτελούν μια από τις σημαντικότερες φυλές προβάτων της χώρας και εικάζεται ότι στο παρελθόν ο πληθυσμός τους ξεπερνούσε τα 2.000.000 – εκ των οποίων περί τα 200.000 καθαρόαιμα. Σήμερα έχουν αποδεκατιστεί και κυρίως ημίαιμοι πληθυσμοί απαντώνται σχεδόν σε όλη την ηπειρωτική χώρα. Σύμφωνα με μια πρόχειρη εκτίμηση, λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των ζώων που ανήκουν στα ποίμνια των μελών του Αγροτικού Συνεταιρισμού Προβατοτρόφων Καραγκούνικων Προβάτων, ο καθαρόαιμος πληθυσμός τους στην περιοχή Καρδίτσας-Τρικάλων είναι γύρω στα 5.000 ζώα, ενώ στο σύνολο της χώρας δεν ξεπερνούν τα 40.000. Την ίδια στιγμή, αρκετοί νέοι και δυναμικοί κτηνοτρόφοι αγοράζουν καραγκούνικους κριούς, ώστε σταδιακά να αποκτήσουν καθαρόαιμο καραγκούνικο κοπάδι, με αποτέλεσμα να παρατηρείται σταθερή πληθυσμιακή τους ανάκαμψη.
Στη δημιουργία αυτής της παλιάς ελληνικής φυλής συνέβαλε γενετικό υλικό πολλών τύπων προβάτων, κυρίως προέλευσης Zackel (Τσάκελ). Το καραγκούνικο πρόβατο είναι μεγαλόσωμο, έχει κυρτή μύτη, ισχυρά πόδια και μετρίου ως μεγάλου μεγέθους ουρά, που σε μερικά ζώα σχεδόν αγγίζει το έδαφος. Ο χρωματισμός του ποικίλει – από εντελώς μαύρο μέχρι άσπρο με μελανές κηλίδες στο σώμα και ιδιαίτερα στο πρόσωπο, αλλά και ολόασπρο. Το επικρατέστερο χρώμα, που είναι και το πλέον επιθυμητό από τους προβατοτρόφους, είναι το λευκό με μαύρες κηλίδες σκορπισμένες ακανόνιστα στο πρόσωπο. Η εκτροφή τους είναι εκτατική, χωρίς μετακίνηση. Τρέφονται από τη φυσική βλάστηση των βοσκοτόπων και των αγρών σχεδόν σε όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ η ημιενσταβλισμένη εκτροφή τους τα τελευταία χρόνια σε χώρους όπου επικρατούν καλές συνθήκες και διατρέφονται σωστότερα, έδωσε περισσότερο γάλα και αρνιά, δείχνοντας το υψηλό γενετικό δυναμικό τους.
Η γαλακτοπαραγωγή των καλύτερων κοπαδιών είναι μεγάλη σε σύγκριση με άλλες ελληνικές ράτσες, ξεπερνώντας τα 300 λίτρα στους 6 μήνες της αρμεχτικής περιόδου, με άκρως ικανοποιητικές τιμές λιποπρωτεΐνης – αντίστοιχα, μια πολύ παραγωγική ξενική ράτσα, όπως τα Λακόν, μπορεί να δώσει 500 λίτρα ή και παραπάνω, αλλά με πολύ χαμηλότερες τιμές λιποπρωτεΐνης. Η πολυδυμία τους συνήθως κινείται στα 1,85 αρνιά, ενώ η απόδοσή τους ως σφάγια ξεπερνά το 60%, μιας και τα αρνάκια είναι μεγαλόσωμα.
Ένα πρόβατο με νονό τον… Περιφερειάρχη, ο οποίος επιμένει ότι «θα πάει καλά»
«Καρ-Λα» θα είναι η ονομασία της νέας συνθετικής φυλής προβάτων, όπως ενημέρωσε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας με ανάρτησή του από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook.
Η ονομασία που προτείνει ο περιφερειάρχης βγαίνει από τη Θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο και την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή Λακών και παρουσιάστηκε στην Αgrothessaly.
Συγκεκριμένα ο κ. Κουρέτας έγραψε: «ΚαρΛα – Καραγκούνικο Λακών: Δημιουργία μιας νέας συνθετικής φυλής προβάτων με βάση τη Θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο και την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή Λακών.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας με τη συνδρομή των τοπικών υπηρεσιών και φορέων που δραστηριοποιούνται στο τομέα της Προβατοτροφίας, σε συνεργασία με το Εργαστήριο Ζωικής Παραγωγής & Προστασίας Περιβάλλοντος, Τμήμα Κτηνιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, καθώς και του Εργαστηρίου Αναπαραγωγής και Γενετικής Βελτίωσης Παραγωγικών Ζώων, Τμήμα Γεωπονίας, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, ξεκινούν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για τη δημιουργία μιας νέας συνθετικής φυλής προβάτων.
Η δημιουργία της νέας συνθετικής φυλής προβάτων θα βασιστεί στη Θεσσαλική φυλή Καραγκούνικο που αποτελεί μία από τις καλύτερες ελληνικές φυλές και στη φυλή Λακών που αποτελεί την πλέον διαδεδομένη ξενική φυλή στις ελληνικές εκτροφές. Στόχος, της προσπάθειας αυτής είναι η νέα φυλή να έχει σημαντικά βελτιωμένη παραγωγικότητα, υψηλή προσαρμοστικότητα στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και αντοχή σε ασθένειες, χαρακτηριστικά που θα επιλέγονται με συνεχή γενοτυπικό έλεγχο των ζώων και κατάλληλες διασταυρώσεις ώστε να επιτευχθεί σταθερότητα στα επιθυμητά χαρακτηριστικά στους απογόνους.
Οπως δήλωσε ο κ. Κουρέτας. «Το όλο εγχείρημα, πιστεύω θα βοηθήσει πολύ για να έχουμε το δικό μας πρόβατο, όπως σε πολλές άλλες χώρες, όταν υπάρχει ανάγκη, όπως στην περίπτωση του Daniel, που δεν είχαμε πρόβατα και αναγκάστηκαν να φέρουν από έξω και ήρθε η πανώλη και η ευλογιά και είχαμε διάφορα θέματα. Είναι μια πολύ καλή προσπάθεια που θα κρατήσει κάποια χρόνια, πιστεύω ότι θα προχωρήσει καλά».
