back to top

Θα ζούσε ο πλανήτης χωρίς τις μέλισσες;

Το ερώτημα είναι πραγματικό και επίκαιρο καθώς η κλιματική κρίση και η ανθρώπινη παρέμβαση, το αναδεικνύουν ως ένα από τα πλέον «καυτά» περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής.

Πολλά φρούτα, λαχανικά και ξηροί καρποί εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την επικονίαση

Η μέλισσα έχει ανακηρυχτεί ως το σημαντικότερο όν στον πλανήτη. Αν για κάποιο λόγο εξαφανίζονταν  ο κόσμος δε θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος, αφού οι άνθρωποι θα καλούνταν να  αντιμετωπίσουν  μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια οικολογική και διατροφική κρίση.

Οι μέλισσες είναι από τους πιο σημαντικούς επικονιαστές στον πλανήτη και παίζουν καθοριστικό ρόλο στη γονιμοποίηση φυτών και την ισορροπία του οικοσυστήματος, της διατροφικής αλυσίδας, της αγροτικής παραγωγής, της οικονομίας και των κοινωνιών μας.

Το ερώτημα δε, είναι πραγματικό και επίκαιρο καθώς η κλιματική κρίση και η ανθρώπινη παρέμβαση, το αναδεικνύουν ως ένα από τα πλέον “καυτά” περιβαλλοντικά προβλήματα της εποχής σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα, η Ελλάδα, διαθέτει πάνω από 1.250 είδη μελισσών και ειδικότερα το Αιγαίο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα “hotspot” μελισσοποικιλότητας στην Ευρώπη. Παράγοντες όπως η γεωλογική ιστορία, η ηφαιστειότητα, το πλήθος ανθοφόρων φυτών και το θερμό κλίμα της περιοχής συμβάλλουν στην ανάπτυξη των μελισσών, γεγονός που αναδεικνύει και την κρισιμότητα του ρόλου της χώρας μας για το φυσικό περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής.

Απαιτούμενες δράσεις

Μάλιστα, η Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), σε πρόσφατη ημερίδα που πραγματοποίησε, ανέδειξε το θέμα με σειρά παρεμβάσεων με τίτλο: «Επικονιαστές σε καιρό κλιματικής κρίσης στην Ελλάδα, τη χώρα της μέγιστης μελισσοποικιλότητας – Απειλές και απαιτούμενες δράσεις».

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ στο πλαίσιο αυτό η Θεοδώρα Πετανίδου, Ομότιμη Καθηγήτρια Βιογεωγραφίας και Οικολογίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου, έκανε λόγο για την κρίσιμη σημασία των επικονιαστών, των οποίων η παρουσία και η υγεία είναι ζωτικής σημασίας για την οικολογική ισορροπία και την αγροτική παραγωγή. Τόνισε ιδιαίτερα την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην επικονίαση και ανέλυσε τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι επικονιαστές στην Ελλάδα, μια χώρα με μοναδική μελισσοποικιλότητα.

Η καθηγήτρια εξήγησε ότι οι επικονιαστές, και κυρίως οι μέλισσες, διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στη διαδικασία, που είναι απαραίτητη για την αναπαραγωγή των φυτών και την αγροτική παραγωγή.

Ειδικότερα, επισήμανε πως:

Πάνω από το 87% των ανθοφόρων φυτών παγκοσμίως εξαρτώνται από ζώα για την επικονίαση τους

Το 84% των καλλιεργειών στην Ευρώπη στηρίζεται στην επικονίαση από έντομα, κυρίως μέλισσες

Η οικονομική αξία της επικονίασης υπολογίζεται σε περίπου €153 δισεκατομμύρια ετησίως, αντιπροσωπεύοντας το 9,5% της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής

Επιπτώσεις από την μείωση του πληθυσμού των μελισσών

Στην τροφική αλυσίδα:

Μείωση παραγωγής τροφίμων: Πολλά φρούτα (μήλα, αχλάδια, κεράσια), λαχανικά (κολοκύθια, αγγούρια, πιπεριές) και ξηροί καρποί (αμύγδαλα) εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την επικονίαση των μελισσών.

Ανεπανόρθωτη η ζημιά στο οικοσύστημα

Η μή παρουσία τους θα επέφερε γενικότερη αποσταθεροποίηση οδηγώντας στην εξαφάνιση ειδών που εξαρτώνται από τα φυτά.

Στο σενάριο που οι μέλισσες θα εκλείψουν από τον πλανήτη οι επιστήμονες εκτιμούν οτι θα έχουμε σημαντικές επιπτώσεις το περιβάλλον οι οποίες έχουν να κάνουν με την κατάρρευση οικοσυστημάτων. Χωρίς επικονίαση, πολλά φυτά δεν θα αναπαράγονταν, επηρεάζοντας την τροφή και το καταφύγιο πολλών ειδών.

Χωρίς μέλισσες, ολόκληρα οικοσυστήματα θα μπορούσαν να αποσταθεροποιηθούν, οδηγώντας στην εξαφάνιση ειδών που εξαρτώνται από τα φυτά αυτά.

Για τον λόγο αυτό η κυρία  Πετανίδου αναφέρθηκε στη σημασία της συμμετοχής της Ελλάδας σε ευρωπαϊκές δράσεις, όπως οι Κόκκινοι Κατάλογοι και το Ευρωπαϊκό Σύστημα Παρακολούθησης Επικονιαστών, αλλά και τη σημασία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και ενημέρωσης του κοινού ενώ αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη προστασίας φυσικών χώρων φωλεοποίησης σε αστικούς κήπους, προτείνοντας πρακτικές φιλικές προς την ενίσχυση της βιοποικιλότητας

Η προστασία των μελισσών είναι κρίσιμη και καθοριστική για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και της γεωργίας. Ακολουθούν μερικοί τρόποι για να συμβάλουμε κι εμείς στην προστασία τους:

Φυτεύουμε μελισσοκομικά φυτά. Οι μέλισσες χρειάζονται λουλούδια πλούσια σε νέκταρ και γύρη. Επιλέγουμε φυτά όπως λεβάντα, δεντρολίβανο, ηλίανθους, θυμάρι και μηδική.

Αποφεύγουμε τα φυτοφάρμακα. Τα νεονικοτινοειδή και άλλα χημικά φυτοφάρμακα είναι τοξικά για τις μέλισσες. Χρησιμοποιούμε φυσικά ή βιολογικά μέσα προστασίας φυτών.

Δημιουργούμε καταφύγια για τις μέλισσες. Τοποθετούμε “ξενοδοχεία” για μέλισσες (Bee hotels) ή αφήνουμε φυσικούς χώρους με άγρια χόρτα και παλιά ξύλα όπου μπορούν να φωλιάσουν.

Στηρίζουμε τους τοπικούς μελισσοκόμους. Αγοράζοντας μέλι από μικρούς παραγωγούς, ενισχύουμε βιώσιμες πρακτικές μελισσοκομίας.

Απαραίτητη είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση. Ενημερώνουμε άλλους για τη σημασία των μελισσών και προωθούμε φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές.

Υποστηρίζουμε πολιτικές για την προστασία των μελισσών

Σημειώνεται ότι υπάρχουν προσπάθειες αντικατάστασης των μελισσών με ρομπότ-επικονιαστές ή ανθρώπινη επικονίαση (όπως γίνεται στην Κίνα), αλλά καμία από αυτές τις μεθόδους δεν είναι εξίσου αποδοτική και οικονομικά βιώσιμη.

Η προστασία των μελισσών είναι ζωτικής σημασίας. Μέτρα όπως η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής κρίσης, μείωση των φυτοφαρμάκων, η προστασία των φυσικών τους οικοτόπων και η ενίσχυση των βιώσιμων πρακτικών γεωργίας είναι απαραίτητα για την αποτροπή μιας τέτοιας καταστροφικής κατάστασης. Αν ο καθένας κάνει μικρές αλλαγές, μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον στο οποίο οι μέλισσες θα επιβιώσουν και θα ευημερήσουν, και μαζί με αυτές και εμείς.

Τα σπουδαιότερα έντομα για τον άνθρωπο

Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, κήρυξε την 20ή Μαΐου Παγκόσμια Ημέρα των Μελισσών. Στο Ψήφισμα της 20ής Δεκεμβρίου 2017, τονίζεται η επείγουσα ανάγκη να προστατευθούν οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές και επισημαίνονται οι κίνδυνοι που συνεπάγεται ενδεχόμενη εξαφάνισή τους.

Χωρίς τις μέλισσες η τροφή μας θα περιορίζονταν σε καλαμπόκι, ρύζι και σιτάρι! Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες το 84% από τα καλλιεργούμενα φυτά χρειάζονται τη μέλισσα για επικονίαση ενώ το 80% της άγριας βλάστησης οφείλεται στις μέλισσες! Γενικότερα τα έντομα αυτά, που θεωρούνται τα σπουδαιότερα από οικονομικής άποψης για τον άνθρωπο, συμμετέχουν άμεσα ή έμμεσα στο 15- 30% της παραγωγής τροφίμων.

Αύξηση τιμών

Στην περίπτωση εξαφάνισης των μελισσών ,εκτός των άλλων  θα είχαμε αύξηση  τιμών στα τρόφιμα. Η έλλειψη επικονιαστών θα μείωνε την προσφορά και θα ανέβαζε τις τιμές.

Αλλαγές στη διατροφή

Αλλαγές και στις διατροφικές συνήθειες θα φέρουν τυχόν προβλήματα με τις μέλισσες. Αντί για μια διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές, οι άνθρωποι θα βασίζονταν περισσότερο σε δημητριακά και τεχνητές τροφές.

Επικονίαση, πηγή ζωής

Το 1/3 των τροφίμων που παράγονται  συνδέονται με την επικονίαση από τις μέλισσες, ενώ από τα 90 καλλιεργούμενα είδη φυτών, τα 70 έχουν ανάγκη τη μέλισσα

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ «ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΓΡΟΤΗΣ»

spot_img
spot_img

Διαβάστε ακόμη

Οι μελισσοκόμοι της Αττικής διαμαρτύρονται για τον αποκλεισμό από το Μέτρο 23

Από το Μέτρο 23 αποκλείστηκαν οι μελισσοκόμοι της Αττικής, οι οποίοι με επιστολή προς το ΥΠΑΑΤ κάνουν λόγο για κατάφορη αδικία. Αναλυτικά η επιστολή:«Αξιότιμοι κύριοι,Ο Σύλλογος Μελισσοκόμων Αττικής εκφράζει την έντονη διαμαρτυρία του για τον αναιτιολόγητο και αδικαιολόγητο αποκλεισμό της...

Η κυβέρνηση δημιουργεί μηχανισμό για να πάρει πίσω τα κλεμμένα του ΟΠΕΚΕΠΕ – Ποιοι πληρώνονται κανονικά και ποιοι όχι στις 30 Ιούνη

Τη δημιουργία μηχανισμού ανάκτησης χρημάτων των ενισχύσεων που παρανόμως είχαν εισπραχθεί από παραγωγούς  καθώς και το μπλοκάρισμα πληρωμών για τη βιολογική κτηνοτροφία και τη βιολογική μελισσοκομία μέχρι να ολοκληρωθούν οι έλεγχοι, προανήγγειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας...

Ζει στην Κύθνο και παράγει μέλι από θυμάρι – Η κλιματική αλλαγή και το μήνυμα του Φραγκίσκου Λαρεντζάκη (βίντεο)

Ο Φραγκίσκος Λαρεντζάκης αποφάσισε να συνεχίσει να γράφει την ιστορία της οικογενειακής του επιχείρησης και εδώ και 20 χρόνια παράγει μέλι στην Κύθνο με την υψηλότερη περιεκτικότητα σε θυμάρι.Κρατά τα ηνία της οικογενειακής του επιχείρησης, διατηρώντας μία παράδοση 20...

Πληρωμές για Βιολογική κτηνοτροφία και μελισσοκομία μόνο μετά την ολοκλήρωση ελέγχων

Σαφές μήνυμα για «τέλος στην ανοχή» απέναντι σε πρακτικές στρέβλωσης του συστήματος ενισχύσεων έστειλε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, μιλώντας στον Real FM και τον Νίκο Στραβελάκη.Όπως ξεκαθάρισε, από την πρώτη στιγμή που του ανατέθηκαν...

Αυτά είναι τα τελικά ποσά για μελισσοκόμους στα νησιά του Αιγαίου – Διευκρινίσεις με εγκύκλιο από το ΥΠΑΑΤ (έγγραφο)

Αναρτήθηκε στην «Διαύγεια» διευκρινιστική εγκύκλιος με τις ενιχύσεις για τους μελισσοκόμους των μικρών νησιών του Αιγαίου Πελάγους, οι οποίοι αναμένεται να πληρωθούν σύντομα. Το συνολικό κονδύλι ανέρχεται σε 1.150.000 ευρώ από την Ε.Ε. και 650.000 ευρώ από εθνικούς πόρους.Η...

Οργή ΟΜΣΕ κατά ΕΘΕΑΣ με αφορμή ένα δελτίο Τύπου – Για «δήθεν σκάνδαλο» κάνουν λόγο οι μελισσοκόμοι

'Εντονη είναι η αντίδραση της ΟΜΣΕ κατά της ΕΘΕΑΣ σε ένα δελτίο Τύπου που εκδόθηκε στις 10 Ιούνη και έκανε λόγο για σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και στη βιολογική μελισσοκομία, με την Ομοσπονδία να μιλά για «δήθεν» αποκαλύψεις.Μάλιστα με την...

Το πικρόμελο Σαμοθράκης στα delicatessen του εξωτερικού

Από την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης που κυκλοφορείΜιλά στον «Ε.Α.» ο Γ. Βασιλούδιας, πυροσβέστης στο επάγγελμα, ο οποίος δραστηριοποιείται με επιτυχία στη μελισσοκομίαΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ[email protected]Η Σαμοθράκη παράγει τρία είδη μελιού: το ανοιξιάτικο πικρόμελο, το οποίο είναι το πιο φημισμένο από...

 Σκάνδαλο με τη βιολογική μελισσοκομία

Από την εφημερίδα Έλληνας Αγρότης που κυκλοφορείΣτο στόχαστρο βρέθηκε το νέο πρόγραμμα (Παρέμβαση Π3 - 70-1.6 του ΣΣ-ΚΑΠ), ύψους 18.858.824 ευρώΣύμφωνα με τις καταγγελίες, «μαϊμού» μελισσοκόμοι, με τη στήριξη παρόχων υπηρεσιών και φορέων πιστοποίησης, εκμεταλλεύτηκαν τα «κενά» της τελευταίας...

Υποχρεωτική η δήλωση για παραγωγή και εμπόριο μελιού

Υποχρεωμένοι είναι οι μελισσοκόμοι να δηλώσουν τόσο την ποσότητα παραγωγής, όσο και εμπορίου του μελιού, αλλά και των προϊόντων που προέρχονται από αυτό.Αναλυτικά:Η Δ/νση Αγροτικής Ανάπτυξης Π.Ε. Ηρακλείου ενημερώνει τους μελισσοκόμους ότι σύμφωνα με την παρ. 18 του άρθρου 7 της...